De geheime Y-operators van de Amerikaanse Luchtmacht.
Hieronder volgt een uittreksel van een geheim rapport van 2e Lt. Jakob Gotthold over de inzet van zogenaamde Y-operators die met behulp van speciale radio ontvangers de verkeersleiding van de Luftwaffe afluisterden. Hierdoor werden de bommenwerperformaties tijdig ingelicht over het aantal jagers die de Luftwaffe in stelling bracht. Men heeft ook geprobeerd de piloten van de Duitse jagers in verwarring te brengen door nep boodschappen uit te zenden. Dit laatste wordt in dit rapport echter sterk ontraden. Dit rapport is op 1 november 1994 opgesteld en werd door Larry Tart de schrijver van het boek 'Freedom through Vigilance, USAF Security Service', ter beschikking gesteld.
Zie ook www.larrytart.com
Jakob Gotthold werd in 1915 geboren in Danzig, Duitsland. In 1942 nam hij dienst in het Amerikaanse leger. Tussen 24 november 1943 en 17 april 1944 vloog hij 42 missies als schutter in de geschutskoepel van diverse bommenwerpers. Op 14 mei 1944 begon hij als waarnemer (Y operator) met B-17 bommenwerpers mee te vliegen, tijdens de missie op de olie-installaties in Ploesti, Roemenië vloog hij zijn 11e missie als een zogenaamde German linquist-voice interceptor.
Jakob overleed tijdens een vliegtuigcrash op een vlucht van Midway naar de Pacific in 1953.
Zie ook www.larrytart.com
Jakob Gotthold werd in 1915 geboren in Danzig, Duitsland. In 1942 nam hij dienst in het Amerikaanse leger. Tussen 24 november 1943 en 17 april 1944 vloog hij 42 missies als schutter in de geschutskoepel van diverse bommenwerpers. Op 14 mei 1944 begon hij als waarnemer (Y operator) met B-17 bommenwerpers mee te vliegen, tijdens de missie op de olie-installaties in Ploesti, Roemenië vloog hij zijn 11e missie als een zogenaamde German linquist-voice interceptor.
Jakob overleed tijdens een vliegtuigcrash op een vlucht van Midway naar de Pacific in 1953.
Master-Sergeant Jacob Gotthold in Italië © Herman Roesler
De ontwikkeling van radio onderschepping in het Middellandse Zee gebied.
Onderschepping van het radio verkeer van de vijandelijke luchtmacht vond plaats vanaf oktober 1943 in het gebied rond de Middellandse Zee. Er waren slechts enkele getrainde operators beschikbaar en er moesten zes S-27 Hallicrafters ontvangers geleend worden van het Britse 276e RAF Squadron. Veel medewerking kreeg men niet van de 15th Air Force, want er waren geen orders ontvangen om aan dit programma mee te werken en soms wilde men geen toestel ter beschikking stellen om de benodigde apparatuur in te bouwen. Toch werden een aantal pogingen ondernomen en elke operator deed zijn werk op zijn eigen manier. Veel resultaat leverden deze pogingen niet op, de operators stuiten op zowel adminstratieve, als op technische problemen die hen het werk moeilijk maakten. Zo waren er bijvoorbeeld geen reserve onderdelen voor de Hallicrafters ontvangers beschikbaar. Een aantal operators ging met hun toestel ten onder, maar degene die overbleven wisten uiteindelijk een methode te ontwikkelen om het vijandig radio verkeer af te luisteren en de formatie bommenwerpers waarin zij meevlogen van bruikbare informatie te voorzien. Alle verzamelde gegevens over vijandig radio-verkeer werden na elke missie vastgelegd en de Intelligence Sectie wist de tactische waarde van deze informatie op juiste wijze in te schatten.
Heden ten dagen geeft de 15e Air Force HQ dagelijks een informatie bulletin uit waarin de huidige sterkte van de Luftwaffe wordt samengevat. Operatie officieren gebruiken de verzamelde informatie om bemanningen tijdens de briefing van allerlei zaken op de hoogte te stellen, bijvoorbleeld dat de Luftwaffe met name op achterblijvers van een formatie jaagt. Onderschepping van vijandelijk radio-verkeer is nu deel van de dagelijkse gang van zaken bij de 15e Air Force.
Dit rapport geeft mijn ervaring als onderschepper van radio-verkeer weer in de periode van april 1944 tot augustus 1944.
De tactische waarde van onderschepping van vijandelijk radio-verkeer.
Om vertrouwen en medewerking te krijgen van de Bomb Groups waarin wij meevlogen, moesten wij het idee van radio-onderschepping aan de man zien te brengen. Wij moesten uitleggen dat het verzamelen van informatie niet alleen bestemd was voor de Intelligence Sectie, maar dat het ook van waarde was voor de bemanningen zelf. Als onderschpeers hadden wij een waarschuwings methode ontwikkeld om de bemanningen tijdig van informatie te voorzien over vijandelijke activiteiten.
Wanneer wij onze basis verlaten en richting het doelwit vliegen, zal de onderschepper als eerste zijn ontvanger afstemmen op de frequentie van ons eigen geallieerde jager escorte. De hier verkregen informatie is van grote tactische waarde. De Hellicrafter ontvanger kunnen radio-signalen oppikken vanaf een afstand van 100 km. Dus zal hij de onderlinge communicatie van onze eigen escorte jagers kunnen beluisteren wanneer zij in de buurt van de formatie komen. Enige tijd terug gebruikten de Duitsers deze informatie om te bepalen waar en wanneer de bomwerpers en de jagers elkaar zouden ontmoeten. Diverse Focke Wulf toestellen deden zich voor als ons escorte en dit werd pas opgemerkt toen zij het vuur op de formatie opende. Doch nu is de onderschepper in staat om aan de hand van de roepletters van de dag van het eigen geallieerde escorte te ontvangen en de gezagvoerder en crew te waarschuwen wanneer de eigen jagers in de buurt komen. De jagers zien onze formatie voordat wij hen kunnen zien en de onderschepper aan de hand van de radio-signalen de kanonniers informeren wanneer de jagers in zicht komen. Op deze manier hoeft de bemanning niet consant alert te zijn, maar pas dan wanneer het nodig is.
Wanneer wij boven vijandelijk gebied gekomen zijn, zal de onderschepper zijn ontvanger afstemmen op een frequentie waarvan hij verwacht dat hij daar Radio Telefunken op zal ontvangen. Spoedig zal hij radio-verkeer tussen het grondstation en de jagers ontvangen wanneer zij bezig zijn om hun radio's te testen en af te stemmen. Terwijl wij verder het vijandelijke luchtruim binnendringen worden de radio-signalen sterker en zijn de eerste berichten waar te nemen. De onderschepper zal de bemanning inlichten dat hij contact heeft met de Duitsers en dat Duitse vliegtuigen zich op een afstand van ongeveer 100 km bevinden. De bemanning weet dat zij nu hun machinegeweren moeten bemannen.
De onderschepper kan de bemanningen ook waarschuwen wanneer de toestellen in de buurt van afweergeschut komen. Hij hoort bijvoorbeeld van een Duits grondstation dat de Duitse jagers de achtervolging moeten staken omdat zij een gebied met afweergeschut naderen. Het komt ook voor dat een Duitse lokvogel de hoogte en koers van de formatie doorgeeft aan een batterij afweergeschut.
Tijdens een aanval op Wenen pikte de Y-operator een bericht op dat een Vliegend Fort was geraakt, maar op dat moment lag er bewolking over het doelwit en daar dook de bommenwerper in. Toch stortte het neer en een andere bemanning rapporteerde na afloop dat zij drie parachutes hadden gezien. De onderschepper had echter het volgende bericht genoteerd: "Da fallen acht Pilzen aus den Wolken". Met andere worden een Duitse jager had onder het wolkendek acht parachutes gezien. Dus wist men dat er acht man krijgsgevangen waren gemaakt.
Wanneer een Duits toestel door de kanonniers werd neergeschoten, of beschadigd werd, dan werd dit aan de Duitse lokvogel gerapporteerd. Op die manier wist de Y-operator wat de verliezen aan Duitse zijde waren.
Aanbeveling voor tactische onderschepping.
Op dit moment houden onze formaties bommerwerpers zich aan de absolute "radio-stilte" opdracht. Communicatie tussen toestellen onderling is alleen toegestaan nadat de bommen afgeworpen zijn en dan nog mogen alleen uiterst belangrijke boodschappen worden doorgegeven. Er is tot op vandaag niet gedacht om een systeem te ontwikkelen waarmee de informatie die de Y-operator ontvangen heeft door te geven aan andere toestellen binnen de formatie of aan de hele vloot in de lucht. Informatie over afweergeschut in bepaalde gebieden, de aanwezigheid van vijandelijke jagers moet aan de hele formatie doorgegeven kunnen worden en moet niet alleen bekend zijn aan de bemanning waarin de Y-operator zich bevindt. Op een gegeven moment hoorde de onderschepper dat een achterblijvens toestel door drie Duitse jagers werd aangevallen en vanuit zijn raam zag de Y-operator dit ook daadwerkelijk gebeuren en het Vliegend Fort stortte brandend neer, terwijl er eigen jagers zich aan de andere kant van de formatie bevonden die deze aanval niet gezien hadden. Als de onderschepper in staat was geweest de jagers tijdig te waarschuwen was het toestel niet neergestort en waren tien mensenlevens gespaard gebleven.
Er moet iets bedacht worden met radio-codes, of van te voren bepaalde kleuren lichtkogels.
Strategische waarden van vliegende onderscheppers.
Soms informeren Duitse grondstations de jagers in hun gebied dat er bommenwerper onderweg zijn voor een bombardement. Over het algemeen is dit de eerste boodschap die de Y-operator ontvangt. Dit bericht is meteen een waarschuwing om alert te zijn. De Duitse grondstations laten de jagers openlijk weten waar de informatie over de naderende bommenwerpers vandaan komt. Of zij hebben het over een 'Würzburg' rapport, of zij hebben het over de lokatie waar de informatie vandaan komt, zoals "Wir Hören von Spalato" wat betekend "Wij horen van Split" hier stond namelijk een krachtig Duits radar station. Op dat moment vraagt de onderschepper aan de navigator wat hun positie is en op die manier komen de geallieerden er eenvoudig achter wat het bereik van het radar station Split is.
De Duitse verkeersleiding geeft vervolgens aan diverse jager groepen met hun codenaam opdracht om op te stijgen. Wanneer een bepaalde jager groep zich bij de lokvogel afmeldt, omdat zij onder brandstof komen te zitten, gebruiken zij weer dezelfde codenaam. Hierdoor kan bepaald worden hoe lang een jager groep in de lucht kan blijven om het gevecht met de bommenwerpers aan te gaan.
Gezien het feit dat de Duitse Luftwaffe een zeer groot front moet verdedigen, kunnen zij het zich niet veroorloven constant patrouilles in de lucht te houden. Daarom hebben zij het volgende systeem bedacht: er is één vliegtuig in de lucht die een gebied met een straal van 160 km bewaakt. Het vliegt zeer hoog om buiten het bereik van geallieerde jagers te blijven. Het vliegtuig staat continue in verbindingen met de luchtverkeersleiding van dat gebied. Op het moment dat het geallieerde vliegtuigen waarneemt geeft 'lokvogel', zoals wij hem noemen onze positie en afstand tot het grondstation van de luchtverkeersleiding door. De luchtverkeersleiding op zijn beurt legt onze voortgang vast en bepaald welke jager groepen ter verdediging op moeten stijgen en ons moeten onderscheppen. Vervolgens geeft de luchtversleiding via de radio opdracht aan bepaalde jager groepen om op te stijgen. De lokvogel geeft niet alleen informatie aan de jagers over wat er in het luchtruim gaande is, maar leidt ook de gevechten en de aanvallen op de bommenwerper formaties. De Y-operator kan al dit radio-verkeer horen op zijn ontvanger.
De Duitsers spreken ongecodeerd, maar een groot deel van hun conversatie maakt veel gebruik van codewoorden, veel meer dan wij doen. Zij hebben bijvoorbeeld codewoorden voor 'hoogte', 'richting', 'snelheid', 'wolken', 'bommenwerpers', 'Liberators', 'luchtmachtbasis' en nog veel meer. Deze codeworden veranderen van tijd tot tijd, oude woorden vervallen en nieuwe worden in gebruik genomen.
Als voorbeeld wil ik het volgende incident vermelden wat plaats vond tijdens een aanval boven Oostenrijk. De Duitse luchtverkeersleiding vroeg met haar grondstation in dat gebied aan één van de jagers "Zie je nog muurbloempjes"? De Duitse jager vroeg het grondstation de vraag te herhalen. Dit herhaalde zich een aantal keren totdat de jager zei: "Ik weet niet wat je bedoelt". Hierop reageerde het grondstation: "Idioot, ik vraag je of je ook achterblijvers ziet!" Hiermee werd duidelijk dat met het woord 'Muurbloempje' net als bij het dansen de achterblijvers aangeduid worden. Hiermee werd tevens bevestigd dat de Duitsers bij voorkeur op achterblijvers jagen (die dus buiten de formatie vliegen) en piloten kregen bij de briefings te horen dat zij maar beter geen 'Muurbloempje' konden worden.
De vijand voorziet ons ook regelmatig van indicaties van zijn eigen sterkte. Wij kennen de samenstelling van de Duitse Jager organisatie. Wij weten dat elk Duits Geschwader uit 45 vliegtuigen bestaat, deze zijn verdeeld over drie Gruppen en elke Gruppe is verdeeld in drie Staffels. Alle vliegtuigen in één Staffel zijn genummerd 1 tot en met 5. Tijdens het luchtgevecht gebruiken de Duitsers codewoorden voor elke groep en binnen die groep krijgt elke toestel een nummer. Door deze groepen en nummers steeds met elkaar te vergelijken krijgen wij een beeld van de sterkte van hun gevechts-groepen.
De Duitsers geven ook informatie over het type vliegtuig dat ingezet wordt. Zij noemen hun één-motorige jagers 'Kleine Broertjes' en de twee-motorige toestellen 'Grote Broertjes'. Gedurende de laatste maanden hebben wij genoeg informatie verzameld om te weten welke jager groepen uit één-motorige en welke uit twee-motorige toestellen bestaan. verder kennen wij alle codenamen van de jager groepen en weten ongeveer waar zij gestationeerd zijn.
Ook ontvangen wij van hen informatie over de resultaten van onze bombardementen. Zo vragen de jagers altijd aan hun gronstation voordat zij gaan landen of dat ook mogelijk is. Tijdesn verschillende missies hoorden wij dat zij niet konden landen omdat hun vliegveld door ons vernietigd was. Zo hoorden wij eens dat de jager-groep 'Vlinder' niet meer op hun eigen vliegveld konden landen omdat het in brand stond. Wij hadden juist daarvoor een vliegveld net buiten Zagreb aangevallen en wisten nu dat de groep 'Vlinder' op vliegveld Zagreb gestationeerd was en dat wij dit vliegveld geheel uitgeschakeld hadden.
De Duitse jagers achtervolgden ons veelal tot hun brandstof op was en ook dan vroegen zij het betreffende grondstation om landingsinstructies. Dan kregen zij kaart locatie code op waar zij konden landen. De Y-Operator kon deze locaties makkelijk op de kaart vinden en op die manier zijn veel nog niet eerder ondekte vliegvelden vastgelegd.
Er zijn natuurlijk nog veel meer vliegvelden en veel meer manieren om de rapporten van de Y-operators te interpreteren, maar daartie is de onderschepper niet in staat, maar deze rapporten zijn wel uiterst interessant voor de Luchtmacht Inlichtingendienst.
Opleiding.
Om het mogelijk te maken dat luchtmacht radio onderscheppers dit werk kunnen doen, moeten zij hiervoor getraind worden. De Y-operator moet dezelfde kwaliteiten hebben als die van een inlichtingen officier.
Hij moet grondige kennis hebben van de te gebruiken taal, het niet alleen kunnen verstaan, maar ook moet hij waardig zijn in het gebruik van codewoorden.
Hij moet voldoende kennis hebben om de Hellicraft ontvanger te kunnen bedienen.
Hij moet op het moment zelf kunnen beslissen of informatie aan andere toestellen binnen de formatie doorgegeven moet worden. Als het loos alarm is doet dit meer kwaad dan goed.
Hij moet het Duitse phonetische alfabet kennen en hij moet de ook de phonetische nummers kennen.
Hij moet kennis hebben van omzettingstabellen zodat hij snel kilometers om kan rekenen naar mijlen, meters naar feet kan omzetten en liters in gallons.
Hij moet de opbouw van de Duitse jager organisatie kennen, zodat hij weet wanneer een Gruppe opstijgt hij te maken krijgt met vijftien jachtvliegtuigen, maar slechts met vijf stuks als hij het woord Staffel hoort.
Hij moet bekend zijn met de locatie en de roepnamen van de Duitse grondstations
Hij moet het Duitse kaart-locatie systeem kennen.
De Y-operator moet coordinaten van kaart vierkanten kunnen vinden en hij moet steden, rivieren, meren en andere orientatie-punten kunen vinden om te kunnen bepalen wanneer Duitse jagers opstijgen ten opzichte van zijn eigen postie.
Kunnen kaartlezen is een absolute noodzakelijke vaardigheid.
Hij moet ook kennis hebben van een magnetische koers.
Hij moet uitstekende kennis hebben van Duitse benamingen van geografische plaatsnamen om te weten waar de Duitsers het over hebben.
Uitmuntende kennis hebben van de bediening van de gebruikte Hellicrafters ontvanger.
Een van de belangrijkste zaken die hij tijdens zijn opleiding moet leren is luchtmacht vakjargon. Elke dag verschijnen er weer nieuwe uitdrukkingen en het is aan de Y-operator om dit te kunnen begrijpen en het op de juiste wijze te intepreteren.
Als laatste moet hij in staat zijn alle opgevangen berichten meteen te kunnen noteren, hoe snel zij ook binnen komen. Hij zal zichzelf een soort steno aan moeten leren om alles bij te kunnen houden. Alle berichten van de Duitse radio-verkeer moet genoteerd worden zodat een compleet verslag van het radio-verkeer kan worden samengesteld. Als er zoveel verkeer is dat de onderschepper het niet bij kan houden mag hij minder belangrijke zaken overslaan, zodat hij de belangrijke berichten wel kan noteren. Het zou nog beter zijn wanneer de Y-operators over opname apparatuur konden beschikken, een proef hiermee bij de 97e Bomber Group waren uiterst succesvol. Terwijl de recorder alle ontvangen berichten opneemt heeft de operator meer tijd over om de piloten te informeren over de ontvangen informatie.
Onderschepping van het radio verkeer van de vijandelijke luchtmacht vond plaats vanaf oktober 1943 in het gebied rond de Middellandse Zee. Er waren slechts enkele getrainde operators beschikbaar en er moesten zes S-27 Hallicrafters ontvangers geleend worden van het Britse 276e RAF Squadron. Veel medewerking kreeg men niet van de 15th Air Force, want er waren geen orders ontvangen om aan dit programma mee te werken en soms wilde men geen toestel ter beschikking stellen om de benodigde apparatuur in te bouwen. Toch werden een aantal pogingen ondernomen en elke operator deed zijn werk op zijn eigen manier. Veel resultaat leverden deze pogingen niet op, de operators stuiten op zowel adminstratieve, als op technische problemen die hen het werk moeilijk maakten. Zo waren er bijvoorbeeld geen reserve onderdelen voor de Hallicrafters ontvangers beschikbaar. Een aantal operators ging met hun toestel ten onder, maar degene die overbleven wisten uiteindelijk een methode te ontwikkelen om het vijandig radio verkeer af te luisteren en de formatie bommenwerpers waarin zij meevlogen van bruikbare informatie te voorzien. Alle verzamelde gegevens over vijandig radio-verkeer werden na elke missie vastgelegd en de Intelligence Sectie wist de tactische waarde van deze informatie op juiste wijze in te schatten.
Heden ten dagen geeft de 15e Air Force HQ dagelijks een informatie bulletin uit waarin de huidige sterkte van de Luftwaffe wordt samengevat. Operatie officieren gebruiken de verzamelde informatie om bemanningen tijdens de briefing van allerlei zaken op de hoogte te stellen, bijvoorbleeld dat de Luftwaffe met name op achterblijvers van een formatie jaagt. Onderschepping van vijandelijk radio-verkeer is nu deel van de dagelijkse gang van zaken bij de 15e Air Force.
Dit rapport geeft mijn ervaring als onderschepper van radio-verkeer weer in de periode van april 1944 tot augustus 1944.
De tactische waarde van onderschepping van vijandelijk radio-verkeer.
Om vertrouwen en medewerking te krijgen van de Bomb Groups waarin wij meevlogen, moesten wij het idee van radio-onderschepping aan de man zien te brengen. Wij moesten uitleggen dat het verzamelen van informatie niet alleen bestemd was voor de Intelligence Sectie, maar dat het ook van waarde was voor de bemanningen zelf. Als onderschpeers hadden wij een waarschuwings methode ontwikkeld om de bemanningen tijdig van informatie te voorzien over vijandelijke activiteiten.
Wanneer wij onze basis verlaten en richting het doelwit vliegen, zal de onderschepper als eerste zijn ontvanger afstemmen op de frequentie van ons eigen geallieerde jager escorte. De hier verkregen informatie is van grote tactische waarde. De Hellicrafter ontvanger kunnen radio-signalen oppikken vanaf een afstand van 100 km. Dus zal hij de onderlinge communicatie van onze eigen escorte jagers kunnen beluisteren wanneer zij in de buurt van de formatie komen. Enige tijd terug gebruikten de Duitsers deze informatie om te bepalen waar en wanneer de bomwerpers en de jagers elkaar zouden ontmoeten. Diverse Focke Wulf toestellen deden zich voor als ons escorte en dit werd pas opgemerkt toen zij het vuur op de formatie opende. Doch nu is de onderschepper in staat om aan de hand van de roepletters van de dag van het eigen geallieerde escorte te ontvangen en de gezagvoerder en crew te waarschuwen wanneer de eigen jagers in de buurt komen. De jagers zien onze formatie voordat wij hen kunnen zien en de onderschepper aan de hand van de radio-signalen de kanonniers informeren wanneer de jagers in zicht komen. Op deze manier hoeft de bemanning niet consant alert te zijn, maar pas dan wanneer het nodig is.
Wanneer wij boven vijandelijk gebied gekomen zijn, zal de onderschepper zijn ontvanger afstemmen op een frequentie waarvan hij verwacht dat hij daar Radio Telefunken op zal ontvangen. Spoedig zal hij radio-verkeer tussen het grondstation en de jagers ontvangen wanneer zij bezig zijn om hun radio's te testen en af te stemmen. Terwijl wij verder het vijandelijke luchtruim binnendringen worden de radio-signalen sterker en zijn de eerste berichten waar te nemen. De onderschepper zal de bemanning inlichten dat hij contact heeft met de Duitsers en dat Duitse vliegtuigen zich op een afstand van ongeveer 100 km bevinden. De bemanning weet dat zij nu hun machinegeweren moeten bemannen.
De onderschepper kan de bemanningen ook waarschuwen wanneer de toestellen in de buurt van afweergeschut komen. Hij hoort bijvoorbeeld van een Duits grondstation dat de Duitse jagers de achtervolging moeten staken omdat zij een gebied met afweergeschut naderen. Het komt ook voor dat een Duitse lokvogel de hoogte en koers van de formatie doorgeeft aan een batterij afweergeschut.
Tijdens een aanval op Wenen pikte de Y-operator een bericht op dat een Vliegend Fort was geraakt, maar op dat moment lag er bewolking over het doelwit en daar dook de bommenwerper in. Toch stortte het neer en een andere bemanning rapporteerde na afloop dat zij drie parachutes hadden gezien. De onderschepper had echter het volgende bericht genoteerd: "Da fallen acht Pilzen aus den Wolken". Met andere worden een Duitse jager had onder het wolkendek acht parachutes gezien. Dus wist men dat er acht man krijgsgevangen waren gemaakt.
Wanneer een Duits toestel door de kanonniers werd neergeschoten, of beschadigd werd, dan werd dit aan de Duitse lokvogel gerapporteerd. Op die manier wist de Y-operator wat de verliezen aan Duitse zijde waren.
Aanbeveling voor tactische onderschepping.
Op dit moment houden onze formaties bommerwerpers zich aan de absolute "radio-stilte" opdracht. Communicatie tussen toestellen onderling is alleen toegestaan nadat de bommen afgeworpen zijn en dan nog mogen alleen uiterst belangrijke boodschappen worden doorgegeven. Er is tot op vandaag niet gedacht om een systeem te ontwikkelen waarmee de informatie die de Y-operator ontvangen heeft door te geven aan andere toestellen binnen de formatie of aan de hele vloot in de lucht. Informatie over afweergeschut in bepaalde gebieden, de aanwezigheid van vijandelijke jagers moet aan de hele formatie doorgegeven kunnen worden en moet niet alleen bekend zijn aan de bemanning waarin de Y-operator zich bevindt. Op een gegeven moment hoorde de onderschepper dat een achterblijvens toestel door drie Duitse jagers werd aangevallen en vanuit zijn raam zag de Y-operator dit ook daadwerkelijk gebeuren en het Vliegend Fort stortte brandend neer, terwijl er eigen jagers zich aan de andere kant van de formatie bevonden die deze aanval niet gezien hadden. Als de onderschepper in staat was geweest de jagers tijdig te waarschuwen was het toestel niet neergestort en waren tien mensenlevens gespaard gebleven.
Er moet iets bedacht worden met radio-codes, of van te voren bepaalde kleuren lichtkogels.
Strategische waarden van vliegende onderscheppers.
Soms informeren Duitse grondstations de jagers in hun gebied dat er bommenwerper onderweg zijn voor een bombardement. Over het algemeen is dit de eerste boodschap die de Y-operator ontvangt. Dit bericht is meteen een waarschuwing om alert te zijn. De Duitse grondstations laten de jagers openlijk weten waar de informatie over de naderende bommenwerpers vandaan komt. Of zij hebben het over een 'Würzburg' rapport, of zij hebben het over de lokatie waar de informatie vandaan komt, zoals "Wir Hören von Spalato" wat betekend "Wij horen van Split" hier stond namelijk een krachtig Duits radar station. Op dat moment vraagt de onderschepper aan de navigator wat hun positie is en op die manier komen de geallieerden er eenvoudig achter wat het bereik van het radar station Split is.
De Duitse verkeersleiding geeft vervolgens aan diverse jager groepen met hun codenaam opdracht om op te stijgen. Wanneer een bepaalde jager groep zich bij de lokvogel afmeldt, omdat zij onder brandstof komen te zitten, gebruiken zij weer dezelfde codenaam. Hierdoor kan bepaald worden hoe lang een jager groep in de lucht kan blijven om het gevecht met de bommenwerpers aan te gaan.
Gezien het feit dat de Duitse Luftwaffe een zeer groot front moet verdedigen, kunnen zij het zich niet veroorloven constant patrouilles in de lucht te houden. Daarom hebben zij het volgende systeem bedacht: er is één vliegtuig in de lucht die een gebied met een straal van 160 km bewaakt. Het vliegt zeer hoog om buiten het bereik van geallieerde jagers te blijven. Het vliegtuig staat continue in verbindingen met de luchtverkeersleiding van dat gebied. Op het moment dat het geallieerde vliegtuigen waarneemt geeft 'lokvogel', zoals wij hem noemen onze positie en afstand tot het grondstation van de luchtverkeersleiding door. De luchtverkeersleiding op zijn beurt legt onze voortgang vast en bepaald welke jager groepen ter verdediging op moeten stijgen en ons moeten onderscheppen. Vervolgens geeft de luchtversleiding via de radio opdracht aan bepaalde jager groepen om op te stijgen. De lokvogel geeft niet alleen informatie aan de jagers over wat er in het luchtruim gaande is, maar leidt ook de gevechten en de aanvallen op de bommenwerper formaties. De Y-operator kan al dit radio-verkeer horen op zijn ontvanger.
De Duitsers spreken ongecodeerd, maar een groot deel van hun conversatie maakt veel gebruik van codewoorden, veel meer dan wij doen. Zij hebben bijvoorbeeld codewoorden voor 'hoogte', 'richting', 'snelheid', 'wolken', 'bommenwerpers', 'Liberators', 'luchtmachtbasis' en nog veel meer. Deze codeworden veranderen van tijd tot tijd, oude woorden vervallen en nieuwe worden in gebruik genomen.
Als voorbeeld wil ik het volgende incident vermelden wat plaats vond tijdens een aanval boven Oostenrijk. De Duitse luchtverkeersleiding vroeg met haar grondstation in dat gebied aan één van de jagers "Zie je nog muurbloempjes"? De Duitse jager vroeg het grondstation de vraag te herhalen. Dit herhaalde zich een aantal keren totdat de jager zei: "Ik weet niet wat je bedoelt". Hierop reageerde het grondstation: "Idioot, ik vraag je of je ook achterblijvers ziet!" Hiermee werd duidelijk dat met het woord 'Muurbloempje' net als bij het dansen de achterblijvers aangeduid worden. Hiermee werd tevens bevestigd dat de Duitsers bij voorkeur op achterblijvers jagen (die dus buiten de formatie vliegen) en piloten kregen bij de briefings te horen dat zij maar beter geen 'Muurbloempje' konden worden.
De vijand voorziet ons ook regelmatig van indicaties van zijn eigen sterkte. Wij kennen de samenstelling van de Duitse Jager organisatie. Wij weten dat elk Duits Geschwader uit 45 vliegtuigen bestaat, deze zijn verdeeld over drie Gruppen en elke Gruppe is verdeeld in drie Staffels. Alle vliegtuigen in één Staffel zijn genummerd 1 tot en met 5. Tijdens het luchtgevecht gebruiken de Duitsers codewoorden voor elke groep en binnen die groep krijgt elke toestel een nummer. Door deze groepen en nummers steeds met elkaar te vergelijken krijgen wij een beeld van de sterkte van hun gevechts-groepen.
De Duitsers geven ook informatie over het type vliegtuig dat ingezet wordt. Zij noemen hun één-motorige jagers 'Kleine Broertjes' en de twee-motorige toestellen 'Grote Broertjes'. Gedurende de laatste maanden hebben wij genoeg informatie verzameld om te weten welke jager groepen uit één-motorige en welke uit twee-motorige toestellen bestaan. verder kennen wij alle codenamen van de jager groepen en weten ongeveer waar zij gestationeerd zijn.
Ook ontvangen wij van hen informatie over de resultaten van onze bombardementen. Zo vragen de jagers altijd aan hun gronstation voordat zij gaan landen of dat ook mogelijk is. Tijdesn verschillende missies hoorden wij dat zij niet konden landen omdat hun vliegveld door ons vernietigd was. Zo hoorden wij eens dat de jager-groep 'Vlinder' niet meer op hun eigen vliegveld konden landen omdat het in brand stond. Wij hadden juist daarvoor een vliegveld net buiten Zagreb aangevallen en wisten nu dat de groep 'Vlinder' op vliegveld Zagreb gestationeerd was en dat wij dit vliegveld geheel uitgeschakeld hadden.
De Duitse jagers achtervolgden ons veelal tot hun brandstof op was en ook dan vroegen zij het betreffende grondstation om landingsinstructies. Dan kregen zij kaart locatie code op waar zij konden landen. De Y-Operator kon deze locaties makkelijk op de kaart vinden en op die manier zijn veel nog niet eerder ondekte vliegvelden vastgelegd.
Er zijn natuurlijk nog veel meer vliegvelden en veel meer manieren om de rapporten van de Y-operators te interpreteren, maar daartie is de onderschepper niet in staat, maar deze rapporten zijn wel uiterst interessant voor de Luchtmacht Inlichtingendienst.
Opleiding.
Om het mogelijk te maken dat luchtmacht radio onderscheppers dit werk kunnen doen, moeten zij hiervoor getraind worden. De Y-operator moet dezelfde kwaliteiten hebben als die van een inlichtingen officier.
Hij moet grondige kennis hebben van de te gebruiken taal, het niet alleen kunnen verstaan, maar ook moet hij waardig zijn in het gebruik van codewoorden.
Hij moet voldoende kennis hebben om de Hellicraft ontvanger te kunnen bedienen.
Hij moet op het moment zelf kunnen beslissen of informatie aan andere toestellen binnen de formatie doorgegeven moet worden. Als het loos alarm is doet dit meer kwaad dan goed.
Hij moet het Duitse phonetische alfabet kennen en hij moet de ook de phonetische nummers kennen.
Hij moet kennis hebben van omzettingstabellen zodat hij snel kilometers om kan rekenen naar mijlen, meters naar feet kan omzetten en liters in gallons.
Hij moet de opbouw van de Duitse jager organisatie kennen, zodat hij weet wanneer een Gruppe opstijgt hij te maken krijgt met vijftien jachtvliegtuigen, maar slechts met vijf stuks als hij het woord Staffel hoort.
Hij moet bekend zijn met de locatie en de roepnamen van de Duitse grondstations
Hij moet het Duitse kaart-locatie systeem kennen.
De Y-operator moet coordinaten van kaart vierkanten kunnen vinden en hij moet steden, rivieren, meren en andere orientatie-punten kunen vinden om te kunnen bepalen wanneer Duitse jagers opstijgen ten opzichte van zijn eigen postie.
Kunnen kaartlezen is een absolute noodzakelijke vaardigheid.
Hij moet ook kennis hebben van een magnetische koers.
Hij moet uitstekende kennis hebben van Duitse benamingen van geografische plaatsnamen om te weten waar de Duitsers het over hebben.
Uitmuntende kennis hebben van de bediening van de gebruikte Hellicrafters ontvanger.
Een van de belangrijkste zaken die hij tijdens zijn opleiding moet leren is luchtmacht vakjargon. Elke dag verschijnen er weer nieuwe uitdrukkingen en het is aan de Y-operator om dit te kunnen begrijpen en het op de juiste wijze te intepreteren.
Als laatste moet hij in staat zijn alle opgevangen berichten meteen te kunnen noteren, hoe snel zij ook binnen komen. Hij zal zichzelf een soort steno aan moeten leren om alles bij te kunnen houden. Alle berichten van de Duitse radio-verkeer moet genoteerd worden zodat een compleet verslag van het radio-verkeer kan worden samengesteld. Als er zoveel verkeer is dat de onderschepper het niet bij kan houden mag hij minder belangrijke zaken overslaan, zodat hij de belangrijke berichten wel kan noteren. Het zou nog beter zijn wanneer de Y-operators over opname apparatuur konden beschikken, een proef hiermee bij de 97e Bomber Group waren uiterst succesvol. Terwijl de recorder alle ontvangen berichten opneemt heeft de operator meer tijd over om de piloten te informeren over de ontvangen informatie.
Hellicrafters S-27 ontvanger aan boord van een bommenwerper..
Technische benodigdheden.
Het meeste essentiële onderdeel is het verkrijgen van een goede ontvanger die in een vliegtuig ingebouwd kan worden en wel op zodanige wijze dat een goede ontvangst gegarandeerd is. Gedurende de laatste maanden hadden wij de beschikking over de Hellicrafters S-27 ontvanger. Dit is een UHF ontvanger met een frequentie bereik van 30 tot 140 Mhz. Het overgrote deel van de Duitse communicatie is te vinden tussen 38 en 44 Mhz. De ontvanger werkt op 110 Volt en er moet een omvormer gebruikt worden wanneer gebruik gemaakt moet worden van de electriciteits voorziening van een vliegtuig. De ontvanger werkt het beste met een Gee-type zwiep antenne die onder een hoek van 45 graden gemonteerd moet worden. De ontvanger is niet ontworpen om in een vliegtuig gebruikt te worden en heeft daardoor veel last van trillingen veroorzaakt door het toestel. Daarom moet de ontvanger schokbestendig gemonteerd worden. Sinds enige tijd is de S-27 ook beschikbaar speciaal voor vliegtuigen onder het typenummer AN/ARR-5. De ontvanger moet goed afgeschermd worden ingebouwd anders heeft het veel last van storing veroorzaakt door de electrische motoren in het vliegtuig. Alle bekabeling moet afgeschermd worden en de antennekabel moet zo kort mogelijk zijn.
Het meeste essentiële onderdeel is het verkrijgen van een goede ontvanger die in een vliegtuig ingebouwd kan worden en wel op zodanige wijze dat een goede ontvangst gegarandeerd is. Gedurende de laatste maanden hadden wij de beschikking over de Hellicrafters S-27 ontvanger. Dit is een UHF ontvanger met een frequentie bereik van 30 tot 140 Mhz. Het overgrote deel van de Duitse communicatie is te vinden tussen 38 en 44 Mhz. De ontvanger werkt op 110 Volt en er moet een omvormer gebruikt worden wanneer gebruik gemaakt moet worden van de electriciteits voorziening van een vliegtuig. De ontvanger werkt het beste met een Gee-type zwiep antenne die onder een hoek van 45 graden gemonteerd moet worden. De ontvanger is niet ontworpen om in een vliegtuig gebruikt te worden en heeft daardoor veel last van trillingen veroorzaakt door het toestel. Daarom moet de ontvanger schokbestendig gemonteerd worden. Sinds enige tijd is de S-27 ook beschikbaar speciaal voor vliegtuigen onder het typenummer AN/ARR-5. De ontvanger moet goed afgeschermd worden ingebouwd anders heeft het veel last van storing veroorzaakt door de electrische motoren in het vliegtuig. Alle bekabeling moet afgeschermd worden en de antennekabel moet zo kort mogelijk zijn.
Duitse tactieken.
De Duitse grondstations zijn uitgerust met zeer krachtige zenders en uiterst gevoelige ontvangers. Zelfs met slecht weer en gedurende perioden waarin ontvangst moeilijk is, komen de Duitse grondstations altijd sterk door. Tijdens mijn tijd in het Italiaanse luchtruim heb ik grondstations gehoord die wel 240 tot 360 km veraf lagen. Verscheidene 'lokvogels' kunnen voor één grondstation werken en alle jagers moeten de bevelen van een grondstation in een bepaald gebied opvolgen. Eén keer heb ik een grondstation opdracht horen geven aan een batterij luchtafweergeschut om zich gereed te houden voor onze komst. Het grondstation bepaald ook de radio-communicatie in zijn gebied, zo kan hij een groep jagers tot radio stilte maanen, of zelfs absolute radio stilte in acht laten nemen.
De grondstations van de Duitse luchtverkeersleiding in een bepaald gebied voegen alle rapporten van de 'lokvogels' samen en zenden vervolgens een samenvatting uit naar hun strijdkrachten. Het uitzending begint meestal met een tijdsignaal en roept vervolgens "Hier is de siuatie in het luchtruim". Vervolgens wordt aangegeven wat de postite, de koers, de hoogte en de sterkte van de bommenwerpers formaties in zijn gebied zijn. Een dergelijk melding zou er als volgt uit kunnen: "From Rosenkavalier; 11:45; the situation in the air". "Moving vans over Graz heading toward Tulln. Bombs are being dropped over Wiener Neustadt. Big autos retreating south of Lake Balaton. Many small Indians coming north from Zagreb. Look out for the twins". Dit bericht geeft aan dat een groep B-24 en B-17 bommenwerpers aanvallen uitvoeren in de omgeving van Wenen. De B-17's zijn op weg naar hun thuisbasis, terwijl de B-24's nog onderweg zijn naar hun doelwit. Het geallieerde jager escorte vliegen ook richting het doelwit, omdat het Duitse grondstation meldt dat de Indianen onderweg zijn. Het meest waarschijnlijke is dat het doel gebied door P-38's wordt bewaakt, voor dit toestel hadden de Duitsers een enorm respect. Deze uitzending wordt elke 10 minuten herhaald en geeft de vorderingen van de bommenwerper groepen aan.
Wanneer de Y-operator het idee heeft dat zijn formatie zal worden aangevallen door Duitse jagers informeert hij zijn gezagvoerder over dit feit. De gezagvoerder bepaald vervolgens of dit bericht serieus genoeg is om aan de rest van de formatie door te geven zodat men zich kan voorbereiden. Hierbij een siuatie schets: de geallieerde jagers circelen rond de formatie bommenwerpers. Op een geven moment vliegen zij voor de fomatie uit, dan weer er achter en afwisselnd links en rechts van de bommenwerpers. De 'lokvogel' die hoog boven de formatie vliegt bestudeert het vliegpatroon van de jagers en stuurt zijn eigen jagers achter de fomatie aan op het moment dat de geallieerde jagers voor de formatie uit vliegen.
Op dat moment hoort de onderschepper op zijn ontvanger het volgende bericht: "De kleine broertjes van de Indianen gaan naar de punt; ga nu naar de sluier toe"! De Y-operator geeft aan de gezagvoerder door dat de formatie van achteren aangevallen zal worden. Deze zou op zijn beurt de toestellen achter in de formatie kunnen waarschuwen en zijn escorte naar achteren dirigeren, ware het niet dat er radio-stilte in acht moet worden genomen.
Hierbij nog een voorbeeld van de tactiek van de 'lokvogel' om zijn jagers naar het doel te leiden. Zodra de jagers in de lucht zijn melden zij dit aan de 'lokvogel'. Deze volgt ondertussen de formatie Amerikaanse bommenwerpers en is daarmee in positie gekomen om aan de jagers door te kunnen geven hoe zij het beste aan kunnen vallen. Het is ondertussen bewezen dat de 'lokvogel' geen opdracht tot aanvallen zal geven wanneer er teveel geallieerde jagers in de buurt zijn. De kans van slagen moet tenminste 50% of beter zijn voordat de Duitsers de fomatie aan willen vallen. Hoewel in de meeste gevallen de 'lokvogel' de jagers opdracht zal geven "de bruidsluier te dragen", dat wil zeggen de formatie te volgen. Dat zelfde geldt voor de 'bruidsmeisjes', dit zijn toestellen die door schade of motor problemen de formatie niet meer kunnen bijhouden. Deze achterblijvers zijn bij voorkeur de prooi van de Duitse jagers. Vaak hoort de onderschepper de opdracht: "Niet aanvallen tenzij je een muurbloempje ziet". Dus wordt er vaak na afloop van de missie gerapporteerd "Geen jagers gezien", terwijl de formatie wel degelijk constant gevolgd is. Door het vliegen in gevechtsformatie en de door de bescherming van eigen jagers durven de Duitsers niet dichtbij te komen en aan te vallen.
De Duitsers blijven proberen indruk op ons te maken met de weinige toestellen die zijn nog over hebben. Op een gegeven moment zaten wij midden in een luchtgevecht en de Y-operator hoorde de Duitse jagers de 'lokvogel' aanroepen met de mededeling dat zij zonder munitie zaten en naar hun basis wilde terugkeren. De 'lokvogel' stond dit echter niet toe en gaf opdracht aan zijn jagers om buiten het bereik van de machinegeweren om de formatie te blijven rondcircelen zodat de kanonniers nerveus zouden worden en hen in de waan te laten dat er nog een aanval aan zat te komen.
Spionage materiaal.
De meest waardevol hulp van de onderschepper is een kaart waarop het doelwit is aangegeven met daarover heen de Duitse kwadranten. De Duitse kaart kwadranten bestaan uit een serie letters die een gebied van 30 minuten aangeeft tussen de longitude lijnen en 15 minuten tussen de latitude lijnen. De letters A t/m U worden gebruikt en de letter J wordt overgeslagen. De letters lopen vertikaal om de 15 minuten vanaf de bovenzijde naar de onderzijde en van links naar rechts horizontaal om de 30 minuten. Elke van de ontstane vierkanten wordt een 'groot-vierkant'genoemd en deze wordt weer onderverdeeld in 400 kleine vierkantjes.
Hieronder volgen nog een aantal lijsten met hulpmiddelen voor de Y-operator:
Het Duitse phonetisch alfabet wordt gebruikt om kaart kwadranten aan te geven, maar ook om een bepaald vliegtuig in een Staffel kenbaar te maken, bijvoorbeeld 'Vlinder Caesar' is in werkelijkheid toestel nummer drie van het Vlinder Staffel.
A - Anton N - Nordpol
B - Bertha O - Otto
C - Caesar P - Paul, Paula
D - Dora Q - Quelle
E - Emil R - Richard, Rudolf
F - Friedrich S - Siegfried
G - Gustav, Gertrud T - Theodor, Theo
H - Heinrich U - Ulrich
I - Ida V - Viktor
J - Jutta, Jot W - Wilhelm
K - Kurfürst X - Xantippe, Ix
L - Ludwig Y - Ypsilon
M - Martha, Martin Z - Zoll, Zett
De Duitse phonetische cijfers worden wat verschillende uitgesproken dan in een normaal gesprek om duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende cijfers die qua uitspraak op elkaar lijken. Hierbij de phonetische lijst van de cijfers 1 t/m 10.
Einz Seks
Zwoo Siebhen
Drei Acht
Viar Neun
Fünnef Null
Omzettabellen kunnen goed gebruikt worden omdat de vijand een ander meetsysteem kent, het metrisch stelsel. Schaalverdeling maken een snelle omrekening mogelijk en onderstaande zijn nodig:
Kilometers naar Mijlen - 1 kilometer komt overeen met 0,62 mijl
Meters naar Voeten - 1 meter komt overeen met 3,28 Voet
Liters naar Quarts - 1 liter komt overeen met 1,2 Quarts
De Duitse grondstations zijn uitgerust met zeer krachtige zenders en uiterst gevoelige ontvangers. Zelfs met slecht weer en gedurende perioden waarin ontvangst moeilijk is, komen de Duitse grondstations altijd sterk door. Tijdens mijn tijd in het Italiaanse luchtruim heb ik grondstations gehoord die wel 240 tot 360 km veraf lagen. Verscheidene 'lokvogels' kunnen voor één grondstation werken en alle jagers moeten de bevelen van een grondstation in een bepaald gebied opvolgen. Eén keer heb ik een grondstation opdracht horen geven aan een batterij luchtafweergeschut om zich gereed te houden voor onze komst. Het grondstation bepaald ook de radio-communicatie in zijn gebied, zo kan hij een groep jagers tot radio stilte maanen, of zelfs absolute radio stilte in acht laten nemen.
De grondstations van de Duitse luchtverkeersleiding in een bepaald gebied voegen alle rapporten van de 'lokvogels' samen en zenden vervolgens een samenvatting uit naar hun strijdkrachten. Het uitzending begint meestal met een tijdsignaal en roept vervolgens "Hier is de siuatie in het luchtruim". Vervolgens wordt aangegeven wat de postite, de koers, de hoogte en de sterkte van de bommenwerpers formaties in zijn gebied zijn. Een dergelijk melding zou er als volgt uit kunnen: "From Rosenkavalier; 11:45; the situation in the air". "Moving vans over Graz heading toward Tulln. Bombs are being dropped over Wiener Neustadt. Big autos retreating south of Lake Balaton. Many small Indians coming north from Zagreb. Look out for the twins". Dit bericht geeft aan dat een groep B-24 en B-17 bommenwerpers aanvallen uitvoeren in de omgeving van Wenen. De B-17's zijn op weg naar hun thuisbasis, terwijl de B-24's nog onderweg zijn naar hun doelwit. Het geallieerde jager escorte vliegen ook richting het doelwit, omdat het Duitse grondstation meldt dat de Indianen onderweg zijn. Het meest waarschijnlijke is dat het doel gebied door P-38's wordt bewaakt, voor dit toestel hadden de Duitsers een enorm respect. Deze uitzending wordt elke 10 minuten herhaald en geeft de vorderingen van de bommenwerper groepen aan.
Wanneer de Y-operator het idee heeft dat zijn formatie zal worden aangevallen door Duitse jagers informeert hij zijn gezagvoerder over dit feit. De gezagvoerder bepaald vervolgens of dit bericht serieus genoeg is om aan de rest van de formatie door te geven zodat men zich kan voorbereiden. Hierbij een siuatie schets: de geallieerde jagers circelen rond de formatie bommenwerpers. Op een geven moment vliegen zij voor de fomatie uit, dan weer er achter en afwisselnd links en rechts van de bommenwerpers. De 'lokvogel' die hoog boven de formatie vliegt bestudeert het vliegpatroon van de jagers en stuurt zijn eigen jagers achter de fomatie aan op het moment dat de geallieerde jagers voor de formatie uit vliegen.
Op dat moment hoort de onderschepper op zijn ontvanger het volgende bericht: "De kleine broertjes van de Indianen gaan naar de punt; ga nu naar de sluier toe"! De Y-operator geeft aan de gezagvoerder door dat de formatie van achteren aangevallen zal worden. Deze zou op zijn beurt de toestellen achter in de formatie kunnen waarschuwen en zijn escorte naar achteren dirigeren, ware het niet dat er radio-stilte in acht moet worden genomen.
Hierbij nog een voorbeeld van de tactiek van de 'lokvogel' om zijn jagers naar het doel te leiden. Zodra de jagers in de lucht zijn melden zij dit aan de 'lokvogel'. Deze volgt ondertussen de formatie Amerikaanse bommenwerpers en is daarmee in positie gekomen om aan de jagers door te kunnen geven hoe zij het beste aan kunnen vallen. Het is ondertussen bewezen dat de 'lokvogel' geen opdracht tot aanvallen zal geven wanneer er teveel geallieerde jagers in de buurt zijn. De kans van slagen moet tenminste 50% of beter zijn voordat de Duitsers de fomatie aan willen vallen. Hoewel in de meeste gevallen de 'lokvogel' de jagers opdracht zal geven "de bruidsluier te dragen", dat wil zeggen de formatie te volgen. Dat zelfde geldt voor de 'bruidsmeisjes', dit zijn toestellen die door schade of motor problemen de formatie niet meer kunnen bijhouden. Deze achterblijvers zijn bij voorkeur de prooi van de Duitse jagers. Vaak hoort de onderschepper de opdracht: "Niet aanvallen tenzij je een muurbloempje ziet". Dus wordt er vaak na afloop van de missie gerapporteerd "Geen jagers gezien", terwijl de formatie wel degelijk constant gevolgd is. Door het vliegen in gevechtsformatie en de door de bescherming van eigen jagers durven de Duitsers niet dichtbij te komen en aan te vallen.
De Duitsers blijven proberen indruk op ons te maken met de weinige toestellen die zijn nog over hebben. Op een gegeven moment zaten wij midden in een luchtgevecht en de Y-operator hoorde de Duitse jagers de 'lokvogel' aanroepen met de mededeling dat zij zonder munitie zaten en naar hun basis wilde terugkeren. De 'lokvogel' stond dit echter niet toe en gaf opdracht aan zijn jagers om buiten het bereik van de machinegeweren om de formatie te blijven rondcircelen zodat de kanonniers nerveus zouden worden en hen in de waan te laten dat er nog een aanval aan zat te komen.
Spionage materiaal.
De meest waardevol hulp van de onderschepper is een kaart waarop het doelwit is aangegeven met daarover heen de Duitse kwadranten. De Duitse kaart kwadranten bestaan uit een serie letters die een gebied van 30 minuten aangeeft tussen de longitude lijnen en 15 minuten tussen de latitude lijnen. De letters A t/m U worden gebruikt en de letter J wordt overgeslagen. De letters lopen vertikaal om de 15 minuten vanaf de bovenzijde naar de onderzijde en van links naar rechts horizontaal om de 30 minuten. Elke van de ontstane vierkanten wordt een 'groot-vierkant'genoemd en deze wordt weer onderverdeeld in 400 kleine vierkantjes.
Hieronder volgen nog een aantal lijsten met hulpmiddelen voor de Y-operator:
Het Duitse phonetisch alfabet wordt gebruikt om kaart kwadranten aan te geven, maar ook om een bepaald vliegtuig in een Staffel kenbaar te maken, bijvoorbeeld 'Vlinder Caesar' is in werkelijkheid toestel nummer drie van het Vlinder Staffel.
A - Anton N - Nordpol
B - Bertha O - Otto
C - Caesar P - Paul, Paula
D - Dora Q - Quelle
E - Emil R - Richard, Rudolf
F - Friedrich S - Siegfried
G - Gustav, Gertrud T - Theodor, Theo
H - Heinrich U - Ulrich
I - Ida V - Viktor
J - Jutta, Jot W - Wilhelm
K - Kurfürst X - Xantippe, Ix
L - Ludwig Y - Ypsilon
M - Martha, Martin Z - Zoll, Zett
De Duitse phonetische cijfers worden wat verschillende uitgesproken dan in een normaal gesprek om duidelijk onderscheid te kunnen maken tussen de verschillende cijfers die qua uitspraak op elkaar lijken. Hierbij de phonetische lijst van de cijfers 1 t/m 10.
Einz Seks
Zwoo Siebhen
Drei Acht
Viar Neun
Fünnef Null
Omzettabellen kunnen goed gebruikt worden omdat de vijand een ander meetsysteem kent, het metrisch stelsel. Schaalverdeling maken een snelle omrekening mogelijk en onderstaande zijn nodig:
Kilometers naar Mijlen - 1 kilometer komt overeen met 0,62 mijl
Meters naar Voeten - 1 meter komt overeen met 3,28 Voet
Liters naar Quarts - 1 liter komt overeen met 1,2 Quarts
AN/ARR ontvanger.
P-38 jager, alias Twins, of Zwillinge genoemd.
B-24 Liberator, alias Van, of Möbelwagen genoemd.
B-17 Vliegend Fort, alias Big Cars, of Dicke Auto's.genoemd.
B-17 formatie met 'Bruidsluier, of Brautschleier'.
Opbouw van de Duitse Jager organisatie.
De organisatie is opgebouwd in éénheden van 45 toestellen, wat een Geschwader genoemt wordt. Elk Geschwader is onderverdeeld in drie ééheden welke een Staffel genoemd worden. Elk Staffel bestaat uit vijf vliegtuigen welke meestal genummerd zijn van 1 tot en met 5, of van A tot en met E. Het lijkt erop dat elk Geschwader zijn eigen 'lokvogel' heeft. De "lokvogel' draagt de naam van het Geschwader en soms wordt daar nog de roepletter A aan toe gevoegd. Zoals gezegd heeft elk Geschwader een naam en deze worden in de volgende paragraaf behandelt. Wanneer wij een naam horen met daarbij een nummer dan kunnen wij er van uit gaan dat alleen dit enkele toestel wordt opgeroepen.
De namen van de Duitse Jager organisatie variëren net zo veel als de namen van onze geallieerde Jager Squadrons. De namen omvateen bloemen, dieren, steden, kleuren, historische personen en voor een heel groot deel figuren uit de Nibelungen Saga en ander opera's van Wagner. De namen veranderen eens in de zoveel tijd en de Y-operator moet een lijst bijhouden die constant aangepast moet worden. Hieronder volgt een lijst met namen die in het luchtruim van Zuid-Europa werden gebruikt:
De organisatie is opgebouwd in éénheden van 45 toestellen, wat een Geschwader genoemt wordt. Elk Geschwader is onderverdeeld in drie ééheden welke een Staffel genoemd worden. Elk Staffel bestaat uit vijf vliegtuigen welke meestal genummerd zijn van 1 tot en met 5, of van A tot en met E. Het lijkt erop dat elk Geschwader zijn eigen 'lokvogel' heeft. De "lokvogel' draagt de naam van het Geschwader en soms wordt daar nog de roepletter A aan toe gevoegd. Zoals gezegd heeft elk Geschwader een naam en deze worden in de volgende paragraaf behandelt. Wanneer wij een naam horen met daarbij een nummer dan kunnen wij er van uit gaan dat alleen dit enkele toestel wordt opgeroepen.
De namen van de Duitse Jager organisatie variëren net zo veel als de namen van onze geallieerde Jager Squadrons. De namen omvateen bloemen, dieren, steden, kleuren, historische personen en voor een heel groot deel figuren uit de Nibelungen Saga en ander opera's van Wagner. De namen veranderen eens in de zoveel tijd en de Y-operator moet een lijst bijhouden die constant aangepast moet worden. Hieronder volgt een lijst met namen die in het luchtruim van Zuid-Europa werden gebruikt:
| Rosenkavalier | Flamingo |
| Waldteufel | Möwe |
| Schmetterling | Rebhuhn |
| Kiesel | Adler |
| Skorpion | Pelikan |
| Gertrude | Schwalbe |
| Kibitz | Kuckkuck |
| Waldemar | Leonardt |
| Weiss | Ullrich |
| Gelbe | Brentano |
| Ritter | Reinhardt |
| Uttar | Feigenblatt |
| König | Giselar/Giselle |
| Brabant | Ohlmütz |
| Völkerwacht | Imme |
| Holzauge | Brunhilde |
| Fafnir | Otto |
| Wölsung | Reingold |
| Altvater | Walküre |
| Leander | Kurassier |
| Eichwald | Tanne |
Duitse grondstations.
Deze kunnen éénvoudig geidentificeerd worden omdat zij lang voordat het radio-verkeer tussen de jagers ontvangen kan worden. Meestal worden de grondstations door vrouwen bediend, zij komen luid en duidelijk door en zij hebben een vaste frequentie. De volgende Duitse grondstations zijn geidentificeerd en hun lokatie is bij benadering weergegeven:
Deze kunnen éénvoudig geidentificeerd worden omdat zij lang voordat het radio-verkeer tussen de jagers ontvangen kan worden. Meestal worden de grondstations door vrouwen bediend, zij komen luid en duidelijk door en zij hebben een vaste frequentie. De volgende Duitse grondstations zijn geidentificeerd en hun lokatie is bij benadering weergegeven:
| Lokatie | Roepnaam | Frequentie |
| Zuid-Frankrijk | Brentano | 39,55 MHz |
| Noord-Italië | Leander | 41,25 MHz |
| Oostenrijk/Yoegoslavië | Rosenkavalier | 40,85 MHz |
| Oostelijke Balkan | Barbarossa | 39,50 MHz |
| Oostelijk Duitsland | Kürrassier | 41,50 MHz |
Geografische namen.
Zijn verschillend in de Duitse taal dan in het Engels. Daarom moet de Y-operator deze lokaties kennen, ook al worden ze anders uitgesproken en om te begrijpen waar de vijand het over heeft. Hieronder een lijst van de belangrijke plaatsen in Zuidelijk Europa.
Zijn verschillend in de Duitse taal dan in het Engels. Daarom moet de Y-operator deze lokaties kennen, ook al worden ze anders uitgesproken en om te begrijpen waar de vijand het over heeft. Hieronder een lijst van de belangrijke plaatsen in Zuidelijk Europa.
| Italy | Italien | Yugoslavia | Jugoslavien |
| Naples | Neapel | Hongary | Ungarn |
| Milan | Mailand | Austria | Oesterreich |
| Venice | Venedig | Greece | Griechenland |
| Bolzano | Bozen | Germany | Deutschland |
| Trento | Trent | Bulgaria | Bulgarien |
| Geneva | Genua (fout) | Rumania | Rumanien |
| Nice | Nizza | Russia | Russland |
| Lantova | Mantua | Poland | Polen |
| Firence | Florenz | Prussia | Preussen |
| Torino | Turin | Black Sea | Schwarzes Meer |
| Gorinzia | Goerz | Danube | Donau |
| Ljubjana | Laibach | Split | Spalato |
| Zagreb | Agram | Dubrovnic | Ragusa |
| Kriveci | Krez | Pecs | Fünfkirchen |
| Szombatheli | Steinamanger | Skeskesfehervar | Stuhlweissenburg |
| Vienna | Wien | Munich | München |
| Praha | Praque | Athens | Athen |
| Switzerland | Schweiz | France | Frankreich |
| Lake Constance | Bodensee | ||
| Lake Balaton | Plattensee |
De Duitse luchtmacht codewoorden.
Het zijn eigenlijk geen codewoorden, zoals reeds eerder besproken, maar veel meer versluierd -, of dubbelzinnig, taalgebruik. Het kan vergeleken worden met het taal gebruik van onze eigen luchtmacht, zoals "hit the silk" wat betekend "vliegtuig verlaten" of "Cut the engine" wat betekend "zet de motor uit".
De Y-operator moet dit soort zinnen kennen en meteen de werkelijke betekenis weten en hij moet zijn lijst van uitdrukkingen uit het hoofd kennen. Er komen elke dag nieuwe uitdrukkingen bij, terwijl oude niet meer gebruikt worden. De onderschepper moet logisch nadenken om dit dubbelzinnige taalgebruik om te ztten in de ware betekenis. Bij voorbeeld, heel lang werd aangenomen dat indien de Duitsers het over "Dicke Auto's" hadden, zij Vliegende Forten bedoelden. Sinds kort weten wij echter dat het grondstation het dan over viermotorige bommenwerpers heeft. Op een keer hadden de Duitsers het over "Y,s". Wij dachten eerst dat men hier hier over radar berichten had, doch het bleek dat men het over de Vliegende Forten van de 5e Luchtmacht had die als herkenningteken de letter Y op hun staartvlak hebben staan.
Hieronder volgt een lijst met uitdrukkingen en hun betekenis:
Het zijn eigenlijk geen codewoorden, zoals reeds eerder besproken, maar veel meer versluierd -, of dubbelzinnig, taalgebruik. Het kan vergeleken worden met het taal gebruik van onze eigen luchtmacht, zoals "hit the silk" wat betekend "vliegtuig verlaten" of "Cut the engine" wat betekend "zet de motor uit".
De Y-operator moet dit soort zinnen kennen en meteen de werkelijke betekenis weten en hij moet zijn lijst van uitdrukkingen uit het hoofd kennen. Er komen elke dag nieuwe uitdrukkingen bij, terwijl oude niet meer gebruikt worden. De onderschepper moet logisch nadenken om dit dubbelzinnige taalgebruik om te ztten in de ware betekenis. Bij voorbeeld, heel lang werd aangenomen dat indien de Duitsers het over "Dicke Auto's" hadden, zij Vliegende Forten bedoelden. Sinds kort weten wij echter dat het grondstation het dan over viermotorige bommenwerpers heeft. Op een keer hadden de Duitsers het over "Y,s". Wij dachten eerst dat men hier hier over radar berichten had, doch het bleek dat men het over de Vliegende Forten van de 5e Luchtmacht had die als herkenningteken de letter Y op hun staartvlak hebben staan.
Hieronder volgt een lijst met uitdrukkingen en hun betekenis:
| Caruso | Heading | Indianer | Allied escort |
| Nanny | Altitude | Reise, Reise | Fly to home base |
| Quelle | Position | Dicke Auto's | four engine planes |
| Eigenheim | Homebase | Zweibeinig | twin engine plane |
| Bahnhof | Airfield | Möbelwagen | B-24 Liberator |
| Rote Lampe | Out of Gas | Rotte Welle | Allied formation |
| Habe durst | Out of Gas | Feindwelle | Allied formation |
| Ligenbahnhof | Homebase | Rota | Americans |
| Weisse Streifen | Vapor Trail | Feindsicht | sight the enemy |
| Rauchdecke | Smokescreen | Erdsicht | sight the ground |
| Siegfried | to land | Feindberuhrung | enemy contact |
| Lucie Anton | to land | Abschuss | shoot a plane down |
| Radfahrer | Planes | Drahtverhau | protective cover |
| Limusine | large planes | Stacheldraht | protectice cover |
| Kleine Brüder | small planes | Pilz | Parachute |
| Antreten | assemble | Fallschirm | Parachute |
| Rauchfahne | smoking plane | Mauerblume | Staggler |
| Gardine | Clouds | Funkstille | Radio Silence |
| Raum | Area, grid square | Gartenzaun | Air Base |
| Aufschliessen | make contact | Aussteigen | Bail Out |
| Karussel | to fly a circle | Ricardo | repeat |
| Anfrage | Question | Victor | Roger |
| Bitte kommen | over | Befelhl | Order |
| Honolulu | to land | Jäger | pursuit plane |
| Brautjunfer | trail a plane | Havana | to land |
| Zusatztank | Aux gas tank | Flak Gebiet | Flak Area |
| Twins | P-38 plane | Stärke | Strength |
Procedure.
De actuele procedure om informatie te verkrijgen is als volgt:
Voor de start, komen de Y-operator en de navigator van zijn toestel om er zeker van te zijn dat de navigator zich precies aan het vluchtplan houdt. Dit is noodzakelijk omdat de Duitse jagers met tussenposen de positie van de formatie doorgeven aan de hand van hun eigen kaart raster systeem. Zij geven echter ook steeds hun eigen postie door, het verzamelpunt en het punt waar zij de formatie zullen aanvallen. Op elk van deze momenten moet de Y-operator contact opnemen met de navigator om hem de eigen positie op te vragen en om zo te bepalen of de Duitsers het op hun formatie voorzien hebben of niet. Op weg naar het doel probeert de onderschepper eerst het eigen escorte aan jagers te ontvangen, zoals reeds eerder beschreven, daarna stemt zijn zijn ontvanger af op een frequentie waarvan hij verwacht het radio-verkeer van de vijand te horen. Daarna begint hij alle boodschappen die hij ontvangt op te schrijven tot er geen radio-verkeer meer te horen is. Deze periode duurt over het algemeen tussen de drie en zes uren.
Wanneer hij het Duitse radio-verkeer noteert moet hij zich zich op die frequentie richten waar het meeste verkeer te ontvangen is. Met behulp van een recoder zou al het radio-verkeer direct vastgelegd kunnen worden. De radio-signalen zijn eerst erg zwak, maar worden sterker als wij het doelwit naderen. Het grondstation komt luid en duidelijk door en meestal spreekt de operator van het grondstation hoog Duits. De operators zijn meestal vrouwen. Het radio-verkeer van de Duitse jagers is vaak moeilijk te verstaan en het lijkt erop dat de Duitsers zelf ook veel moeite hebben om de jagers te verstaan, want boodschappen moet vaak herhaald worden. Vaal loopt het verkeer door elkaar en is er nauwelijks informatie op te vangen. Dit geldt ook voor het Duitse grondstation dat de jagers dan waarschuwt niet door elkaar heen te praten. Er wordt heel wat afgevloekt in de lucht. Vaak laten de Duitse jagers blijken erg laf te zijn en de lokvogel en het grondstation moeten er heel wat aan doen om hem de geallieerde formatie aan te laten vallen.
Na de vlucht zal de onderschepper de genoteerde berichten vertaald overschrijven in het logboek en op die manier weten wij precies waar, wat en wanneer gebeurd is.
Veiligheid.
Er wordt veel aan veiligheid gedaan omtrent het werk van de Y-operator. De onderschepper vliegt tijdens een missie mee als het 11e bemanningslid. De laatste tijd zijn de Duitsers erg nieuwsgierig naar de rol van de 11e man van de bemanning, omdat zij een aantal bemanningen hebben opgepakt die uit elf man bestonden. Natuurlijk zijn er meer toestellen die door 11 man bemand worden, zoals fotografen en rader operators. Strenge regels zijn opgesteld dat het de onderschepper verboden is ander materiaal tijdens de vlucht mee te nemen dan strict noodzakelijk is voor zijn werk. De kaart met het Duitse kaart raster systeen wordt zo opgevouwen dat het verscheurt kan worden indien dat noodzakelijk is. De omzet-tabellen zijn op de achterzijde van de kaart aangebracht en deze worden dus ook meteen vernietigd. De notities die tijdens de vlucht gemaakt zijn moeten zo opgeschreven worden dat zij ook meteen verscheurt kunnen worden. Niets van het logboek van de Y-operator mag in handen komen van andere personen, behalve aan leden van de veiligheidsdienst. Al het materiaal van de onderscheppers moet in een brandkast worden bewaard en voorzien zijn van het stempel 'geheim'.
Conclusies en aanbevelingen.
De onderschepte informatie moet aan alle bommenwerpers van de formatie beschikbaar gesteld worden om operationeel gebruikt te kunnen worden. Op dit moment wordt de verkregen informatie alleen opgeschreven.
De onderscheppers raden niet aan om het Duitse radio-verkeer te gaan storen. Wij denken dat dat de informatie die wij opvangen meer van waarde is dan het voordeel wat storen op zou kunnen leveren.
De enige keer wanneer storen toegepast kan worden is wanneer Duitse jagers op het punt staan om aan te vallen. Het is echter heel moeilijk om deze beslissing te nemen omdat door de slechte ontvangst men lang niet altijd zeker is van de inhoud van de radio-berichten.
Zich in de conversatie van de Duitsers mengen zal waarschijnlijk weinig effect hebben. Wanneer de Y-operators dit proberen wijzigden de Duitsers meteen hun tactiek.
Wanneer de Duitsers erachter komen waar wij mee bezig zijn en zij zouden bijvoorbeeld hun kaart coordinaten stelsel zouden wijzigen, dan kunnen wij eer van voren af aan beginnen.
Opname apparatuur zou de taak van de onderschepper gedurende de vlucht heel wat kunnen verlichten. De Y-operator moet voortdurend luisteren en moet na elke boodschap de tijd inspreken. Wanneer er een aanval op handen is kan hij contact opnemen met de gezagvoerder terwijl het opnemen van de boodschappen gewoon doorgaat. Zoals het nu gaat, gaat er veel informatie verloren terwijl de Y-operator in gesprek is met de navigator of de gezagvoerder.
Luchtmacht radio-onderschepping kan alleen plaats vinden wanneer er een organisatie achter staat die vragen, procedures, opleiding, onderhoud en analyse en evaluatie van de verkregen informatie mogelijk maakt. Een overzicht van de organisatie moet op papier gezet worden ten behoeve van het personeel wat de onderscheppingen uitvoert. De organisatie dient te bepalen hoeveel Y-operators op elke missie mee moeten vliegen en men moet de operators afwisselend over de verschillende bommenwerper groepen verdelen. Verder moet recent verkregen informatie op juiste wijze bekend worden gemaakt, zoals codenamen, frequenties en andere zaken. Een stafafdeling moet opgeleid worden om maximale winst te halen uit de verkregen rapporten. Uit de originele notities valt bijvoorbeeld vaak meer te halen dan uit de 'vertaalde' versies. Daarom moet de staf in staat zijn de orginele notities (in het Duits) te kunnen lezen.
Alleen ervaren piloten moeten deelnemen aan onderscheppings missies, omdat zij eventueel berichten van de Y-operator aan de formatie moeten doorgeven. Alleen een piloot met voldoende gevechts ervaring is in staat te bepalen of een bericht al of niet moet worden doorgegeven aan de andere toestellen.
Toekomstige mogelijkheden.
De vraag is of dit soort radio-onderscheppings activiteiten ook van waarde kunnen zijn in het luchtruim van de Pacific. De Y-operator is van mening dat dit wel zou kunnen mits er enkele aanpassingen op de procedures gedaan worden. Ten eerste moeten er recorders beschikbaar gesteld worden, er zijn immers te weinig personeelsleden die Japans spreken. Na afloop van de missie kan één man die Japans spreekt aan de hand van de opnamen de vertaling doen. Het is echter de vraag of de Japanners dezelfde tactieken toepassen als de Duitsers
Voorbeelden van notities van een Y-operator.
Positie: ?4-37N - ?6-53E. Tijd: 09:41. Koers: 179 graden. Hoogte: 23.300 Ft.
Achtung, Feindverbände im Raume Dora Paula, Nanny 6700, Caruso 180. Anfrage, Feigenblatt haben sie Feindsicht, bitte kommen. Frage Viktor.
Attention, enemy formation in grid square DP, altitude 6700 meters, heading 180 degrees. Question, Feigenblatt do you see the enemy. Asking for conformation, over.
Tijd: 09:42.
Feigenblatt von Barbarossa: Bombensbewürfe über Otto Paula. Alle Feigenblatt sofort nach Otto Paula kommen. Die dicken Auto's fahren zu Donau, haben viele kleine Brüder an der spitze, aufpassen für Zwillinge!
Feigenblatt from Barbarossa (grondstation Barbarossa aan jagergroep Feigenblatt): Boms are being dropped over grid square OP. All Feigenblaat fighters should come right away to square OP. The big auto's (heavy bombers are heading for the Danube, they have many small brothers (fighter escort) ahead of them. Watch out for the twins (P-38 fighters)
Positie: ?3-55N - ?5-28E. Tijd: 09:55. Koers: 215 graden. Hoogte: 19.500 Ft.
Barbarossa von Feigenblatt: Dicke Wellen über uns mit wenigen Indianern. Wir machen Feindberührung, Frage Viktor.
To Bararossa from Feigenblatt: Big waves (large formations) above us with few Indians (escort fighters). We are going to make contact, ask for confirmations
Angreifen Feigenblatt, Viktor, Viktor!
Attack Feigenblatt, over, over!
Tijd 09:58
Feigenblatt 4, 5, 7 und 8 von Feigenblatt Anton: Von vorne angreifen --- Los, angreifen --- Warum gehen Sie denn runter, Sie feigling, los greif an!
Feigenblatt 4, 5, 7 and 8 from Feigenblatt Anton (lokvogel) Attack the front (van de formatie) --- Go ahead, attack --- Why are you going down you coward, go ahead and attack!
Tijd 09:59
Nochmals --- Wenn Sie sich nicht beeilen werden wir Indiander haben --- geh doch näher ran, Mensch, wofür hast Du deine Gewehre --- Ja, dass war besser.
Again --- If you don't hurry we will have Indians (Allied fighters) --- Get in closer, man, that's what you have guns for --- Yes, that was better
Tijd 10:00
Achtung, da sind Mustangs, schnell abfallen --- machen Sie Lucia Anton im Ludwig Ullrich 7 --- Gehen Sie nicht heim. Der Saustall brennt.
Attention, there are the Mustangs, go down quickly --- Make Lucie Anton (land) in gridsquare LU-7 --- Don't go home (home base). The pig shed (airfield) is burning.
De actuele procedure om informatie te verkrijgen is als volgt:
Voor de start, komen de Y-operator en de navigator van zijn toestel om er zeker van te zijn dat de navigator zich precies aan het vluchtplan houdt. Dit is noodzakelijk omdat de Duitse jagers met tussenposen de positie van de formatie doorgeven aan de hand van hun eigen kaart raster systeem. Zij geven echter ook steeds hun eigen postie door, het verzamelpunt en het punt waar zij de formatie zullen aanvallen. Op elk van deze momenten moet de Y-operator contact opnemen met de navigator om hem de eigen positie op te vragen en om zo te bepalen of de Duitsers het op hun formatie voorzien hebben of niet. Op weg naar het doel probeert de onderschepper eerst het eigen escorte aan jagers te ontvangen, zoals reeds eerder beschreven, daarna stemt zijn zijn ontvanger af op een frequentie waarvan hij verwacht het radio-verkeer van de vijand te horen. Daarna begint hij alle boodschappen die hij ontvangt op te schrijven tot er geen radio-verkeer meer te horen is. Deze periode duurt over het algemeen tussen de drie en zes uren.
Wanneer hij het Duitse radio-verkeer noteert moet hij zich zich op die frequentie richten waar het meeste verkeer te ontvangen is. Met behulp van een recoder zou al het radio-verkeer direct vastgelegd kunnen worden. De radio-signalen zijn eerst erg zwak, maar worden sterker als wij het doelwit naderen. Het grondstation komt luid en duidelijk door en meestal spreekt de operator van het grondstation hoog Duits. De operators zijn meestal vrouwen. Het radio-verkeer van de Duitse jagers is vaak moeilijk te verstaan en het lijkt erop dat de Duitsers zelf ook veel moeite hebben om de jagers te verstaan, want boodschappen moet vaak herhaald worden. Vaal loopt het verkeer door elkaar en is er nauwelijks informatie op te vangen. Dit geldt ook voor het Duitse grondstation dat de jagers dan waarschuwt niet door elkaar heen te praten. Er wordt heel wat afgevloekt in de lucht. Vaak laten de Duitse jagers blijken erg laf te zijn en de lokvogel en het grondstation moeten er heel wat aan doen om hem de geallieerde formatie aan te laten vallen.
Na de vlucht zal de onderschepper de genoteerde berichten vertaald overschrijven in het logboek en op die manier weten wij precies waar, wat en wanneer gebeurd is.
Veiligheid.
Er wordt veel aan veiligheid gedaan omtrent het werk van de Y-operator. De onderschepper vliegt tijdens een missie mee als het 11e bemanningslid. De laatste tijd zijn de Duitsers erg nieuwsgierig naar de rol van de 11e man van de bemanning, omdat zij een aantal bemanningen hebben opgepakt die uit elf man bestonden. Natuurlijk zijn er meer toestellen die door 11 man bemand worden, zoals fotografen en rader operators. Strenge regels zijn opgesteld dat het de onderschepper verboden is ander materiaal tijdens de vlucht mee te nemen dan strict noodzakelijk is voor zijn werk. De kaart met het Duitse kaart raster systeen wordt zo opgevouwen dat het verscheurt kan worden indien dat noodzakelijk is. De omzet-tabellen zijn op de achterzijde van de kaart aangebracht en deze worden dus ook meteen vernietigd. De notities die tijdens de vlucht gemaakt zijn moeten zo opgeschreven worden dat zij ook meteen verscheurt kunnen worden. Niets van het logboek van de Y-operator mag in handen komen van andere personen, behalve aan leden van de veiligheidsdienst. Al het materiaal van de onderscheppers moet in een brandkast worden bewaard en voorzien zijn van het stempel 'geheim'.
Conclusies en aanbevelingen.
De onderschepte informatie moet aan alle bommenwerpers van de formatie beschikbaar gesteld worden om operationeel gebruikt te kunnen worden. Op dit moment wordt de verkregen informatie alleen opgeschreven.
De onderscheppers raden niet aan om het Duitse radio-verkeer te gaan storen. Wij denken dat dat de informatie die wij opvangen meer van waarde is dan het voordeel wat storen op zou kunnen leveren.
De enige keer wanneer storen toegepast kan worden is wanneer Duitse jagers op het punt staan om aan te vallen. Het is echter heel moeilijk om deze beslissing te nemen omdat door de slechte ontvangst men lang niet altijd zeker is van de inhoud van de radio-berichten.
Zich in de conversatie van de Duitsers mengen zal waarschijnlijk weinig effect hebben. Wanneer de Y-operators dit proberen wijzigden de Duitsers meteen hun tactiek.
Wanneer de Duitsers erachter komen waar wij mee bezig zijn en zij zouden bijvoorbeeld hun kaart coordinaten stelsel zouden wijzigen, dan kunnen wij eer van voren af aan beginnen.
Opname apparatuur zou de taak van de onderschepper gedurende de vlucht heel wat kunnen verlichten. De Y-operator moet voortdurend luisteren en moet na elke boodschap de tijd inspreken. Wanneer er een aanval op handen is kan hij contact opnemen met de gezagvoerder terwijl het opnemen van de boodschappen gewoon doorgaat. Zoals het nu gaat, gaat er veel informatie verloren terwijl de Y-operator in gesprek is met de navigator of de gezagvoerder.
Luchtmacht radio-onderschepping kan alleen plaats vinden wanneer er een organisatie achter staat die vragen, procedures, opleiding, onderhoud en analyse en evaluatie van de verkregen informatie mogelijk maakt. Een overzicht van de organisatie moet op papier gezet worden ten behoeve van het personeel wat de onderscheppingen uitvoert. De organisatie dient te bepalen hoeveel Y-operators op elke missie mee moeten vliegen en men moet de operators afwisselend over de verschillende bommenwerper groepen verdelen. Verder moet recent verkregen informatie op juiste wijze bekend worden gemaakt, zoals codenamen, frequenties en andere zaken. Een stafafdeling moet opgeleid worden om maximale winst te halen uit de verkregen rapporten. Uit de originele notities valt bijvoorbeeld vaak meer te halen dan uit de 'vertaalde' versies. Daarom moet de staf in staat zijn de orginele notities (in het Duits) te kunnen lezen.
Alleen ervaren piloten moeten deelnemen aan onderscheppings missies, omdat zij eventueel berichten van de Y-operator aan de formatie moeten doorgeven. Alleen een piloot met voldoende gevechts ervaring is in staat te bepalen of een bericht al of niet moet worden doorgegeven aan de andere toestellen.
Toekomstige mogelijkheden.
De vraag is of dit soort radio-onderscheppings activiteiten ook van waarde kunnen zijn in het luchtruim van de Pacific. De Y-operator is van mening dat dit wel zou kunnen mits er enkele aanpassingen op de procedures gedaan worden. Ten eerste moeten er recorders beschikbaar gesteld worden, er zijn immers te weinig personeelsleden die Japans spreken. Na afloop van de missie kan één man die Japans spreekt aan de hand van de opnamen de vertaling doen. Het is echter de vraag of de Japanners dezelfde tactieken toepassen als de Duitsers
Voorbeelden van notities van een Y-operator.
Positie: ?4-37N - ?6-53E. Tijd: 09:41. Koers: 179 graden. Hoogte: 23.300 Ft.
Achtung, Feindverbände im Raume Dora Paula, Nanny 6700, Caruso 180. Anfrage, Feigenblatt haben sie Feindsicht, bitte kommen. Frage Viktor.
Attention, enemy formation in grid square DP, altitude 6700 meters, heading 180 degrees. Question, Feigenblatt do you see the enemy. Asking for conformation, over.
Tijd: 09:42.
Feigenblatt von Barbarossa: Bombensbewürfe über Otto Paula. Alle Feigenblatt sofort nach Otto Paula kommen. Die dicken Auto's fahren zu Donau, haben viele kleine Brüder an der spitze, aufpassen für Zwillinge!
Feigenblatt from Barbarossa (grondstation Barbarossa aan jagergroep Feigenblatt): Boms are being dropped over grid square OP. All Feigenblaat fighters should come right away to square OP. The big auto's (heavy bombers are heading for the Danube, they have many small brothers (fighter escort) ahead of them. Watch out for the twins (P-38 fighters)
Positie: ?3-55N - ?5-28E. Tijd: 09:55. Koers: 215 graden. Hoogte: 19.500 Ft.
Barbarossa von Feigenblatt: Dicke Wellen über uns mit wenigen Indianern. Wir machen Feindberührung, Frage Viktor.
To Bararossa from Feigenblatt: Big waves (large formations) above us with few Indians (escort fighters). We are going to make contact, ask for confirmations
Angreifen Feigenblatt, Viktor, Viktor!
Attack Feigenblatt, over, over!
Tijd 09:58
Feigenblatt 4, 5, 7 und 8 von Feigenblatt Anton: Von vorne angreifen --- Los, angreifen --- Warum gehen Sie denn runter, Sie feigling, los greif an!
Feigenblatt 4, 5, 7 and 8 from Feigenblatt Anton (lokvogel) Attack the front (van de formatie) --- Go ahead, attack --- Why are you going down you coward, go ahead and attack!
Tijd 09:59
Nochmals --- Wenn Sie sich nicht beeilen werden wir Indiander haben --- geh doch näher ran, Mensch, wofür hast Du deine Gewehre --- Ja, dass war besser.
Again --- If you don't hurry we will have Indians (Allied fighters) --- Get in closer, man, that's what you have guns for --- Yes, that was better
Tijd 10:00
Achtung, da sind Mustangs, schnell abfallen --- machen Sie Lucia Anton im Ludwig Ullrich 7 --- Gehen Sie nicht heim. Der Saustall brennt.
Attention, there are the Mustangs, go down quickly --- Make Lucie Anton (land) in gridsquare LU-7 --- Don't go home (home base). The pig shed (airfield) is burning.
w.mugge@home.nl
Luftwaffe groundstation.
Voor een kaart van de Duitse luchtverdediging, klik hier.
| 1. | Eigene 1 motor. Flugzeuge | Radfahrer |
| 2. | Eigene 2 motor. Flugzeug | Möbelwagen |
| 3. | Eigene 3 oder 4 motor. Flugzeug | Dicke Möbelwagen |
| 4. | Feindlicher Jäger | Indianer |
| 5. | Feindl. 2 motor. Flugzeug | Autos |
| 6. | Feindl. 4 motor. Flugzeug | Dicke Autos |
| 7. | Fdl. Kampfverband wird von Jagdschutz verlassen | Freie Bahn |
| 8. | Nachstossen | Donnerkeil |
| 9. | Sperre fliegen von bis oder über | Stracheldraht |
| 10. | Befohlenes Schutzobject | Object |
| 11. | Feindberuhrung | Mauerblume |
| 12. | Erhat Feindverband erkannt in (Ort) | Spielbeginn |
| 13. | Luftkampf abbrechen | Halbzeit |
| 14. | Standort | Quelle |
| 15. | Höhe (in 100m) eigene | Kirchturm |
| 16. | Feindhöhe | Hanni |
| 17. | Kurs | Caruso |
| 18. | Sammelen über | Zirkus über |
| 19. | Flugplatz | Gartenzaun |
| 20. | Bezinmangel | Ich habe durst |
| 21. | Peilzeicher | Tuba |
| 22. | Verstanden | Viktor |
| 23 | Nicht verstanden, bitte wiederhollen | Richardos |
| 24. | Angriff | Pauke-Pauke |
| 25. | Abschuss | Herridoh |
| 26. | Feindmachine in | Indianer in |
| 27. | Feindgeschwiendigkeit | Orkan |
| 28. | Entfernung vom Feind | Ente |
| 29. | Bodenstelle und Gefechtsstand | Bedo |
| 30. | Ich habe gesehen | Ich berühre |
| 31. | Ziel nicht gesehen | Ich suche |
| 32. | Warten Sie | Gehen Sie ins vorzimmer |
| 33. | Lagegefahr | Konkurrenz |
| 34. | Bleiben Sie in | Normaluhr |
| 35. | Hauptangriffsziel | Marktplatz |
| 36. | Sicher, einwandfrei erkannt | mausetot |
| 37. | Vermutl. unsicher erkannt | scheintot |
| 38. | Viel | Staubwolke |
| 39. | Welle, Pulk | Familie |
| 40. | Achten Sie auf | Haustür |
| 41. | Bombenwurf | Buchbinder |
| Flak schiesst in alle Höhen | ||
| Flak...gebiet | Hexentang | |
| Flakking | Falke | |
| unbekannte Flugzeuge | Fragezeichen | |
| Absch...führer | Elefant | |
| Bodenführer | Kongo | |
| ....fliegende Feindjäger | Steintaler | |
| ...fliegende Feindjäger | Berge | |
| Flakbegegnung in der Höhe | ||
| Flak.... | Steinkohle |
Jägersprechverkehr in der Reichsverteidigung (Tag - und Nachtjagd).