CONTACTEN-1
In diverse documenten en boeken worden personen genoemd waarmee Tobias gedurende de oorlog contact heeft gehad. In dit deel worden de personen weergegeven waarmee hij contact had voordat hij naar Engeland uitweek. De volgorde is willekeurig.


Reinder Lieuwes Bangma
. Vriend van Tobias, werkte met hem in het distributie centrum van Het Parool. Woonde net als Tobias in Santpoort, Wustelaan 94. Zat waarschijnlijk samen met Benny Biallosterski ondergedoken op de boerderij van Gerrit Hendrik Hofs in Varsseveld. Werd na naar Engeland ontsnapt te zijn agent van het BBO, Missie WHIMPER.

Berthus de Goede, medescholier van Rein Bangma op de Zeevaart School in Amsterdam. Zat in Varsseveld ondergedoken bij landbouwer Jolink in de buurt van de boerderij van Hofs. Zorgde dat er in Gelderland voldoende distributie agenten kwamen voor de verspreiding van "Het Parool". Ontsnapte ook naar Engeland en werd ook agent van het BBO, missienaam RUMMY.

Anton Bangma. Vriend van Tobias en broer van Rein Bangma. Was medewerker van de illegale krant "BC Nieuws" die later opging in "Je Maintiendrai". Heeft in Amsterdam ondergedoken gezeten in een huis Zoomstraat 53.

Henny Meyer. Eigenaar van een winkelketen. Begon met het uitgeven van de illegale krant "BC Nieuws" in Santpoort. Was ook aktief betrokken bij het laten onderduiken van Joden. Werd gezocht door de Gestapo. (Tobias hielp hem op kleine schaal bij de verspreiding van het "BC Nieuws".)

Willy (
Wilhelmina Maria) Gutteling, geboren op 11 September, 1915 in Buitenzorg, Java, Indië. Zij overleed op 15 mei 2000 in Deventer, Nederland.
Haar broer Christiaan Gutteling ontsnapte ook via de ontsnappingslijn van Anton Schrader over zee naar Engeland. Eerst werkte Gutteling enige tijd als dwangarbeider op een sleepboot in Duitsland. Hij ontsnapte uit Nederland, nadat schipper Kees Koole met zijn vrachtschip de "Nooit Volmaakt" de groep van 11 personen op 5 mei 1943 naar het Haringvliet had gebracht, vandaar werd de reis naar Engeland vervolgd met een motorbootje. Reeds de volgende dag rond 12.00 uur werden ze door de Britse Marine opgepikt en naar Harwich gebracht. Haar moeder heette Henriette Christine van Stokkum, mogelijk familie van Dick en Suze van Stokkum? Willy Gutteling woonde op Beeklaan 450 in Den Haag.
(
Zij bracht Tobias in contact met Anton Schrader).

Adriaan de Bak, woonde aan de Rijksstraatweg in Santpoort. Was betrokken bij het "BC Nieuws" en "Je Maintiendrai". (Wie heeft meer informatie over hem?)

Henk Pelser, voor meer informatie: www.henkswar.com

Frans Goedhart
. Frans Johannes Goedhart geboren op 25 januari 1904 te Amsterdam, overleden op 3 maart 1990 in Amsterdam, was een Nederlands politicus, verzetsstrijder en journalist. Onder de schuilnaam Pieter 't Hoen was hij in de Tweede Wereldoorlog actief als verzetsstrijder en richtte hij de illegale verzetskrant Het Parool op. Namens de Partij van de Arbeid was hij van 1946 tot 1970 lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. In 1970 vormde hij samen met fractiegenoot Wybrand Schuitemaker de fractie Groep Goedhart, die zich had afgesplitst van de PvdA, en behoorde hij tot de oprichters van de nieuwe politieke partij DS'70. In 1971 verliet hij het parlement.
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog bracht Goedhart illegaal de Nieuwsbrief van Pieter 't Hoen uit, met politieke opiniërende artikelen over de situatie waarin Nederland terecht was gekomen. Nadat hij steun kreeg van enkele medestanders, waaronder de voorzitter van de SDAP Koos Vorrink, werd de Nieuwsbrief omgevormd tot de illegale krant Het Parool. In januari 1942 werd Goedhart samen met de politicus Herman Wiardi Beckman gearresteerd op het strand van Scheveningen bij een poging naar Engeland te vluchten. Goedhart kreeg de doodstraf, maar slaagde erin op 2 augustus 1943 bij een transport uit het kamp Vught uit zijn gevangenschap te ontsnappen. Hij hervatte zijn werkzaamheden voor Het Parool en schreef mee aan een basisprogramma voor een socialistische vernieuwing van de democratie. Direct na de bevrijding van Nederland was Goedhart achtereenvolgens lid van de Nationale Adviescommissie en het Noodparlement. Voor zijn verzetsdaden werd hij onderscheiden met de Amerikaanse Medal of Freedom. Tot hoofdredacteur van het naoorlogse Parool werd echter niet hij benoemd, maar zijn bijna-naamgenoot Gerrit Jan van Heuven Goedhart. Frans Goedhart bleef nog tien jaar als redacteur en voorzitter van de stichting aan Het Parool verbonden. In 1955 vertrok hij na een conflict met hoofdredacteur Koets.

Koos Vorrink
. Volgens Tobias één van de hoodredacteurs. Voorink verliet "het Parool" echter na de arrestatie van Wiardi-Beckman in januari 1942. Tobias was toen nog geen lid van het committee.

Jan Stallinga
, alias Eduard, of Joop. Werd op 20 december gearresteerd, samen met H.J.Bakker, C.van Dijk en Jaap Lambeck. In de gevangenis in Scheveningen werd Jan Stallinga geconfronteerd met reeds eerder vastgenomen Johan Grün (
BRUTUS) die hij via Janny Rebel (de secretarese van Hans Warendorf) had ontmoet. Op 7 januari 1944 begon  het  verhoor van Stallinga. Hij heeft nog al wat losgelaten en op 21 januari 1944 volgde een eerste golf van arrestaties.  Op 7 en 8 maart volgende een tweede golf. In juli 1994 werden allen voor het gerecht geleid. Stallinga zelf werd op 4 mei 1944 door de SiPo vrijgelaten op voorwaarde dat hij voor de SiPo ging werken. De nog op vrije voeten zijnde Parool medewerkers wilden echter geen direct contact meer, temeer dat Stalling een verhouding was begonnen met de vrouw van Frans Goedhart.

Hans Warendorf
. J.C.S. Warendorf, jurist. Geboren op 15 april 1902 te Amsterdam, overleden 15 oktober 1987 in Amersfoort. (Tobias kende hem alleen van naam omdat Hans reeds richting Engeland was vertrokken voordat Tobias bij "Het Parool" kwam, dit moet dus na oktover 1942 zijn geweest)


Jan Bakker
. Korporaal vliegtuigmaker Jan Bakker is in 1933 in dienst getreden bij de Koninklijke Marine en heeft onder andere 2,5 gediend op het Marine vliegkamp Morokrembangan. Hij overleed in 1944 en werd aanvankelijk in Friesland begraven. In 1945 werd hij door toedoen van de oorlogsgraven Stichting met militaire eer herbegraven op de Erebegraafplaats in Den Helder. Tobias kende hem als lid van de OD in Santpoort.
(In Zevenhuizen in de provincie Groningen heeft op 24 oktober 1944 een massa executie plaats gevonden. Een van de slachtoffers was een Jan Bakker)


Siem Bakker
. Was tordepo specialist bij de Koninklijke Marine en lid van de OD in Santpoort, hierdoor kende Tobias hem omdat hij ook lid van de OD was.

Reginald Giddey. RAF officier. Door Gottlieb naar Amsterdam gebracht en hij verbleef twee weken bij Tobias en Rein Bangma in hun onderkomen op de Oudezijds Achterburgwal 118 in Amsterdam. (Werd door Tobias naar Rotterdam gebracht) Vandaaruit nam iemand anders het over om hem naar Brussel te brengen. Dit zou Jean zijn geweest.

Iet. Tobias leerde deze Belgische vrouw kennen via Henk Pelser. Zij was werkzaam voor de koerierslijn van "Het Parool" Volgens Tobias woonde zij in de Nicolaas Maesstraat  48 in Amsterdam. Henk Pelser gebruikte dit adres ook weleens als schuiladres. (
Could she be Lison Muntz, a friend of Hans Warendorf?)

Jean
. Belgische koerier die Giddey verder naar Brussel zou begeleiden. Volgens Tobias is Jean met Iet getrouwd. Jean nam inderdaag Giddey in Rotterdam op station Bergweg van Tobias over en begeleidde hem naar Brussel, waar Giddey aan een "Engelse" ontsnappingsorganisatie werd overgedragen. (Kom hier niet verder mee, het kan toch niet zijn dat dit Jean Weidner is? Was Iet zijn vrouw of niet, of was ook dit een "cover-story"?)


Van Schagen
. Fotograaf, woonde in de Ferdinant Bolstraat in Amsterdam. Hij maakte de pasfoto's voor het valse identiteitsbewijs van Giddey. (Tobias kende hem al van voor de oorlog en hij stelde nooit vragen)

Ken Shannon
. RAF waarnemer. Opgevangen door Balder en getransporteerd naar Amsterdam vermomd als brandweerman. RAF nr. 623175. Adres: Upper Tellington Park, London N 4.

James Guy
. RAF wireless operator. Opgevangen door Balder en getransporteerd naar Amsterdam ook vermomd als brandweerman. RAF nr. 11300249. Adres: The Warren, 42 Monkhams Drive, Woodferd Green, Essex.

Gotlib
. Hendrikus Martinus Jan Gottlieb, geboren op 13 januari 1916 te Den Haag. Gefusilleerd op 6 november 1944 op de Waalsdorpervlakte. Henk Gottlieb, alias Blonde Henk, was in 1940 als beroepsmilitair gelegerd in Den Haag. Na de capitulatie trad hij in dienst bij de Marechaussee en werd gestationeerd in Broek op Langendijk. Vanaf 1943 verzorgde hij in LO-verband onderduikers en vervoerde hij in Marechaussee uniform neergeschoten Britse vliegers naar Amsterdam. Na zijn overplaatsing, in mei 1943, naar het parket van de Haagse rechtbank bleef hij, in- en buiten LO verband, onderduikers verzorgen. Vanaf medio 1944 was hij als lid van de KP rond Willem Hanegraaf betrokken bij overvallen op een ditributiekantoor in Doorn en de Akkerbouwcentrale, een bijpostkantoor en een geldauto in Den Haag. Daarnaast werkte hij mee aan het in brand steken van de zweefvliegtuig fabriek H. Pander & Zn in Rijswijk. Samen met W. Lindeman verkende hij op 24 september 1944 een terrein ten zuiden van Zoeterwoude, voor het plegen van een overval op een in de Vliet liggende schuit die geladen was met munitie en levensmiddelen voor Duitsland. Tijdens een schietpartij werd Lindeman gedood. Op 12 oktober 1944 deed de SiPo een inval op het "verzetadres" Laan van NO-Indië 240. Tientallen personen werden hier vervolgens gearresteerd, onder wie Gottlieb, zijn verloofde en Hanegraaf. Na te zijn overgebracht naar de strafgevangenis in Scheveningen werd hij op 6 november op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd.

(
Hij werkte samen met Jaap Balder en bracht in ieder geval Giddey naar Amsterdam. Tobias kende hem van wege te laten onderduiken van Joden en het verplaatsen van Britse vliegers.
Volgens een lijst met executies op internet zouden Willem Hanegraaf en Henk Gottlieb op 6 november 1944  in Utrecht zijn gefusilleerd
)

Bram Kuyper. Abraham Kornelis Kuiper, geboren op 28 augustus 1922 te Arnhem. Gefusilleerd 23 oktober 1943 in het duingebied bij Overveen, gemeente Zandvoort.
Bram Kuiper studeerde, na eindexamen gymnasium-alfa en staatsexamen gymnasium-beta te hebben gedaan, vanaf 1941 biologie aan de Universiteit van Amsterdam en woonde in het Nieuwe Suykerhofje aan de Prinsengracht 385-393. Veel van de bewoners van het hofje zaten in het verzet; zo ontwikkelden Henk Pelser en Dick van Stokkum eind 1942 de als "De Zwitserse Weg" bekend geworden vluchtroute. Kuiper verspreidde de illegale bladen "De Waarheid", "De Vrije Katheder" en "Het Parool" (150 stuks per maand). Via het studentenverzet kwam hij, net als zijn broer Sape, in contact met de verzetsgroep CS-6 en was hij betrokken bij het voorbereiden van sabotageaanslagen. Ook vervalste hij Persoonsbewijzen voor onderduikers en paspoorten voor Joden die naar Zwitserland wilden ontkomen. Op 2 april 1943 hoorde Bram Kuiper hoorde bij de ruim vijftien personen die door de SiPo in het Nieuwe Suykerhofje werden gearresteerd. Na een maand weer vrijgelaten, leefde hij, mede omdat hij geweigerd had de loyaliteitsverklaring te tekenen, verder ondergedoken.
Medio 1943 ging hij naar Antwerpen om een vluchtroute naar Zwitserland op betrouwbaarheid te controleren. Eind juni 1943 werd hij daar of in Brussel gearresteerd en overgebracht naar de gevangenis St. Gilles. Van 28 augustus tot 12 oktober 1943 verbleef hij in de strafgevangenis in Scheveningen, daarna in de gevangenis aan de Weteringschans in Amsterdam.

Sape Kuyper. Sape Kuiper, geboren op 3 februari 1924 te Arnhem. Gefusilleerd op 1 oktober 1943 in het duingebied bij Overveen, gemeente Zandvoort. Hij werd slechts 19 jaar oud.
Sape Kuiper studeerde, na in Amsterdam zijn HBS-B diploma te hebben gehaald, van 1941 aan de TH-Delft voor civiel-ingenieur. In het najaar van 1942 deed hij zijn propedeuse, in mei 1943 dook hij onder. Als lid van de verzetsgroep CS-6 waartoe zijn broer Bram ook behoorde, verleende hij in eerste instantie hulp aan Joodse landgenoten. Nadat CS-6 in de tweede helft van 1942 in contact was gekomen met verzetsman G.W.(Gerrit) Kastein en het communistische MC, raakte Sape Kuiper betrokken bij het gewapende verzet. Samen met L.H.(Leo)Frijda en O.T.(Otto)Thomson fabriceerde hij ontstekingsmiddelen (zoals de zogenaamde Vimbus-bommen), die onder meer werden gebruikt bij een poging tot brandstichting in het Amsterdamse Rembrandt bioscooptheater, waarin Duitse propagandafilms werden getoond. Sape Kuiper was tevens betrokken bij het liquideren van verraders en helpers van politie inspecteur Blonk.
Op 22 juli 1943 liquideerde Sape Kuiper in Amsterdam, in samenwerking met Henri Hugo Geul, de tandarts H.E.B. de Jonge-Cohen, die adressen van Joodse patienten aan de SiPo doorgaf. Sape Kuiper werd direct hierna gearresteerd doordat iemand een ladder voor zijn fiets gooide toen hij weg probeerde te vluchten. Hij werd door een Polizeistandgericht ter dood veroordeeld. (
Tobias wist dat hij gefusilleerd was).

Bakker. Zou een agent van de Britse geheime dienst zijn. Woonde aan de Landzichtlaan 50 in Heemstede. Hij werd gearresteerd en zat waarschijnlijk gevangen in de gevangenis van Scheveningen. Bakker had een broer die les gaf aan de Amsterdamse Universiteit, deze werd ook gearresteerd.
Bakker was getrouwd met een vrouw die Tobias als Sofie kende en zij kwam oorspronkelijk uit Breda. Drie dagen na zijn arrestatie werd hun baby geboren. Zijn woning werd na zijn arrestatie doorzocht, men was op zoek naar een radiozender, die werd echter niet gevonden. Bij zijn proces wordt Bakker verdedigd door een zekere Rutting, een vriend van Henk Pelser. Mogelijk is de naam Bakker een alias.

Jan
. Tobias ontmoette hem bij Bakker in Heemstede. Was ook een Britse agent. Lengte 1 meter 73, leeftijd ongeveer 37 jaar, donker haar. Hij zou de chef zijn geweest van een Nederlandse afdeling van de Britse geheime dienst.

Hans Polderman
. Nam de distributie van Tobias over toen hij "Het Parool" in september 1943 verliet.

De Vries
. Betrouwbare politieman uit Santpoort.

De Bruin
. Idem

Van der Kolk
. Idem

Van Olven
. Beurshandelaar uit Bloemendaal. Reisde regelmatig voor zijn werk naar Basel, Zwitserland. Nam brieven voor Tobias Sr. mee die hij in Zwitserland met de post naar Londen stuurde.

Maarten, alias van Cees de Groot. C.H. de Groot, geboren in 1913 te Den Haag. Gearresteerd begin maart 1945. Gefusileerd op 9 maart 1945 bij Rozenoord als represaille voor de aansalg op Rauter.

Erik. Was volgens Tobias voordat hij bij "Het Parool" kwam verslaggever bij het Utrechtsch Dagblad. Hans Warendorf kent hem en hem werd aangeboden naar Engeland uit te wijken om daar voor Radio Oranje te gaan werken. Dit was Gerrit Jan van Heuven Goedhart Geboren op 19 maart 1901 te Bussum, overlden op 8 juli 1956 te Genève, was een Nederlands journalist, politicus en verzetsstrijder.
Van Heuven Goedhart (Van Heuven was zijn toegevoegde moedersnaam) was een domineeszoon, die na zijn rechtenstudie aan de Rijksuniversiteit Leiden al als 29-jarige hoofdredacteur werd van De Telegraaf. Hij werd na drie jaar ontslagen, na een conflict met Telegraaf-eigenaar Hak Holdert. Van het Utrechts Nieuwsblad maakte hij vervolgens in de jaren dertig door zijn opstelling jegens nazi-Duitsland een gezaghebbende krant. In deze tijd was hij ook vicevoorzitter van het Comité van Waakzaamheid van Nederlandsche Intellectueelen tegen het nationaalsocialisme. Tijdens de bezetting schreef Van Heuven Goedhart onder meer artikelen voor het illegale Parool. Zijn schuilnamen waren 'De Graaf' en 'Van der Velde'. Nadat vrijwel de voltallige leiding van het blad eind 1942 was opgepakt, werd Van Heuven Goedhart aangezocht de eindredactie op zich te nemen. Zijn broer Johannes Frans Goedhart (Engelandvaarder) werd op 15 augustus 1942 gefusilleerd nadat hij was gearresteerd voor wapenbezit en het hebben van documenten voor de regering in ballingschap in Londen.
Hij leidde Het Parool samen met mr. C.H. de Groot tot april 1944. De oplage van Het Parool steeg in deze periode spectaculair tot plm. 40.000. Na zijn vertrek naar Londen werd de eindredactie opnieuw ter hand genomen door Frans Goedhart, die medio 1943 had weten te ontsnappen uit Kamp Vught.
Bij een nieuwe arrestatiegolf vanaf 21 januari 1944 wist van Heuven Goedhart de dans te ontspringen, maar zijn identiteit en signalement (ruim 190cm lang) raakten bekend bij de Sicherheitspolizei. Mede daarom werd besloten hem als Engelandvaarder met behulp van de Dutch-Paris (Jean Weidner)verzetsorganisatie naar Londen te sturen om de regering in ballingschap in te lichten over de situatie in de illegaliteit. Via Sittard, waar hij een Belgisch identiteitsbewijs kreeg, en Leuven bereikte hij Brussel, waar zijn begeleider hem overdroeg aan E.S. Chait, een Rotterdamse houthandelaar die hem naar Valenciennes bracht. Via Parijs en Toulouse bereikte hij de Pyreneeën, die hij met behulp van de berggids Pierre Treillet te voet overstak. Via het neutrale Spanje bereikte hij Gibraltar, vanwaar hij naar Engeland vloog.
Per 11 juli 1944 werd hij benoemd tot minister van Justitie in het kabinet-Gerbrandy II. Dit was een onaangename verrassing voor de Duitsers, die in de waan verkeerden dat Van Heuven Goedhart nog in Nederland verbleef en in het bijzonder op hem jacht hadden gemaakt. Zijn plaats in de Parool-redactie werd tot het eind van de oorlog overgenomen door Simon Carmiggelt.
In Londen was hij nauw betrokken bij de totstandkoming en de samenstelling van het College van Vertrouwensmannen dat tot taak had om vanaf de bevrijding tot de terugkeer van de regering in Nederland als regeringsvertegenwoordiging op te treden en zo te voorkomen dat er tijdelijk een gezagsvacuüm zou ontstaan.
Vanaf 1945 was hij hoofdredacteur van Het Parool, en vanaf 1947 ook Eerste Kamerlid voor de PvdA. In 1950 werd hij benoemd tot de eerste Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties. Bij Het Parool werd hij opgevolgd door dr P.J. Koets. Tijdens zijn ambtsperiode ontving het Hoge Commissariaat de Nobelprijs voor de Vrede. Van Heuven Goedhart stierf op 55-jarige leeftijd plotseling in Genève.

Dick van Stokkum. D.J. van Stokkum, geboren 18 februari 1915, overleden 9 november 1976. Werd hoofd van de distributie afdeling van "Het Parool". Woonde ook in het Nieuwe Suykerhofje. Zette samen met Henk Pelser een ontsnappingsroute op, genaamd de "Zwitserse weg". Werd op 2 april 1943 gearresteerd en zonder proces medio 1944 vrijgelaten wegens gebrek aan bewijs. Studeerde voor tandarts en zette in 1953 een praktijk op in Amsterdam. (Tobias kwam via de gebroeders Kuiper in contact via Dick en zijn zus, Suze van Stokkum)

Suze van Stokkum
. Ook waarschijnlijk op 2 april 1943 gearresteerd en heeft in kamp Vught gezeten. Wegens het roken van sigarette werd zij veroordeeld tot drie dagen eenzame opsluiting in "De Bunker". (
Heeft zij na Vught nog in Ravensbrück gezeten?)

In zijn boek "Recht al barstte de wereld" van Rob van Olmen over het leven van Reina Prinsen-Geerligs schrijft hij dat een Suze van Stokken op 22 juni 1943 gearresteerd werd en naar de vrouwengevangenis aan de Amstelveenseweg werd afgevoerd. Suze zou in 1944 in Kamp Vught zijn overleden. Haar vriendin Tineke Wibaut-Guilonard die ook in het kamp zat maakt daar in haar boek echter geen melding van. Ook komt zij niet voor op de "dodenlijst" van Kamp Vught.

Pooters
. P.A.M. Pooters, lid van een communistische verzetsbeweging en van CS-6 waar hij volgens Tobias de leider van was. Tobias had van Bram Kuiper gehoord dat Pooters werd aangestuurd door de Britse geheime dienst SIS (MI-6). De Nederlandse afdeling zou bestaan uit een Chef (
Jan) en en twee sou-chefs. Eén daarvan zou Bakker zijn geweest die op de Landzichtlaan 50 in Heemstede woonde.

Hans Krebs
. Woonachtig in Londen, zit in het Britse leger. Is een broer van Horst Krebs.

Horst Krebs
. Is getrouwd met een half-zus van Tobias, Dorothea Biallosterski. Beiden zijn ondergedoken.




Kan het zijn dat "De Zwitserse Weg" mede gebruikt maakte van een route van de Dutch-Paris organisatie van Jean Weidner? Blijkbaar was er in ieder geval onderling contact, gezien het feit dat Gerrit Jan van Heuven-Goedhart gebruik maakt van deze organisatie om naar Engeland te ontsnappen.
w.mugge@home.nl


    
26-04-2019