- 8 -

Ondervragingsrapport over S.S. Sturmscharführer Kriminalsekretaer Otto Haubrok, gevangennummer 1355, in de gevangenis te Rotterdam op 21 mei 1945 om 14.00 uur.
Het verhoor werd afgenomen door Lt. Peters, Special Forces te Amsterdam.


Haubrok verklaarde, dat Oberleutnant Meiss het commando in Groningen had. Dit was een van de 5 of 6 opsporingstroepen, die onafhankelijk van elkaar in Holland werkten.

De groep Weiss behoorde tot de Ordnungspolizei. Deze D.F. groepen kregen "Fernpeilungen" van Berlijn. In de Amsterdam Area was een Wehrmachtgroep werkzaam onder Oberleutnant Kiel.

Haubrok ging op 2 mei 1945 van Den Haag naar Utrecht met de bedoeling naar Eindhoven te reizen om zich daat bij B.I. te melden, tesamen met de B.I. agent Toni Visser. Toen hij deze in Utrecht niet ontmoette, ging hij terug naar Den Haag en dook daar onder met behulp van Dr. Emile Menten uit Warmond, een vroegere gevangene van hem. Hij verbleef in Menten's huis, Zeestraat 44, totdat hij daar werd gearresteerd.
Alvorens Den Haag te verlaten had hij al "zijn" gevangenen vrij gelaten, gedeeltelijk zonder toestemming.
Haubrok verklaarde onder bescherming te zijn van Kolonel Snijders van Militair Gezag in Den Haag en van Dr. Menten, van wie hij billijke behandeling verwachtte wegens de wijze waarop hij altijd de agenten had behandeld die in zijn handen vielen.
Hij vertelde, dat zijn directe meerdere Sturmbahnfuhrer Schreieder was, die zijn hoofdkwartier in Zwolle had. Hautscharfuhrer Schumacher, die met hem gearresteerd was, behoorde tot dat hoofdkwartier. Haubrok en Schumacher waren special belast met de vijandelijke agenten in Nederland.

Haubrok vertelde, dat de eerste agent waarmee hij bemoeinis had, de B.I. agent Lt. van Hamel was. Dat was in 1940.
(
Noot van Somer. Hier blijkt uit, dat Haubrok niet eens wist, dat B.I. in 1940 nog lang niet bestond. Deze fout komt ook bij Schreieder voor. Deze haalt ook alles door elkaar)

Hij verklaarde, dat hij de gehele B.B.O. en B.I. aangelegenheid in Engeland meegemaakt had.
(
Noot van Somer. Dit is mij niet duidelijk. Haubrok is nooit in Engeland geweest en kan dus niet hebben meegemaakt. Misschien bedoelde hij, dat van Hamel dat meegemaakt had. Maar dan blijft het een raadsel hoe deze in 1940 reeds van B.I. kan spreken, dat is pas sinds begin 1943 het geval geweest)
(
Noot WM. Somer kletst hier uit zijn nek, Haubrok heeft bedoelt dat hij in feite alles op het gebied van spionage in Nederland meegemaakt heeft).

Als leiders van B.B.O. noemde hij Kolonel De Bruyne voor de Nederlanders en Majoor Dobson voor de Engelse sectie.
(
Noot van Somer. Hier is Haubrok er weer naast, want Dobson kwam pas op het tapijt nadat de dienst van De Bruyne was opgeheven. B.B.O. kwam pas na het aftreden van De Bruyne op het tapijt, zodat Haubrok wel erg verward is met zijn mededelingen).

De meeste bijzonderheden van de organisatie kreeg hij van een agent, die in 1943 via Zweden was gereisd langs de bekende weg en die later naar Nederland was teruggekomen als Brits agent. Deze man was Antonius van der Waals, die door Schreieder was uitgezonden. Dit was het enige geval, dat hij gehoord had van een Duitse infiltratie in Engeland. Door de informatie te gebruiken, welke hij van Van der Waals kreeg, kreeg hij de bona fide agenten zover tot zij hem van verdere informaties voorzagen.
(
Noot van Somer. Hier komt het merkwaardige verhaal weer boven, dat Van der Waals een engelse agent was! Maar Haubrok is er weer glad naast. Hij ...


                                                                           
- 9 -


... heeft het klokje horen luiden, doch weet niet waar de klepel hangt. Met aan grote waarschijnlijkheid grenzende zekerheid kunnen we hier vaststellen, dat hier sprake is van de volslagen mislukte reis van Van der Waals naar Stockholm, welke tot zijn "afdanking" door Schreieder leidde. Overigens is het merkwaardig, dat Van der Waals ook tijdens zijn proces steeds heeft volgehouden een Engelse agent te zijn
).

Haubrok vernietigde de officiele administratie van de agenten op 29 april 1945, maar hij behield een prive noitieboek betreffende alle aan hem bekende feiten der vijandelijke agenten. Dit waren er omstreeks 50 stuks. Hij wist niet waar dit boek (een blauw notitieboek met een alfabetisch register) gevonden kon worden, Dr. Menten wist het wel.
Haubrok vertelde, dat de agenten Richard Bos (werkelijke naam Barme) en Robert de Brauw, alsmede Neus Reisiger uit Zeist met een transport uit Scheveningen naar Duitsland gezonden zijn. In Amersfoort werd Bos als een vergeldings voor de aanslag op Rauter gefussileerd.
(
Noot van Somer. Dan is Bos dus niet naar Duitsland gezonden. De naam Bos komt niet voor onder de agenten van B.I.)
(
Noot WM. Somer had geen idee welke agenten voor BBO werkten, of gewerkt hadden. Barme was namelijk een BBO agenten die Rotterdam had gewerkt)

Over de agent Hans verklaarde Haubrok, dat deze was verwond en geopereerd werd in Amsterdam. Later nam hij Hans zelf mee naar Scheveningen, waar hij in het gevangenishospitaal werd behandeld en later op eigen verzoek in een aparte kamer door twee andere agenten, Nol en Toni, werd verpleegd. Deze verbleven bij Hans tot zijn dood.
De gevangenisdokter, Dr. Westra, weet meer van de behandeling van Hans en vermoedelijk van de plaats waar hij begraven is.

Alle zendapparatuur welke in Nederland is gevonden werd behandeld door de betrokken "Funkmessstrupp" en door deze onmiddellijk naar Duitsland gestuurd.

Amsterdam 21-5-1945                                                                                      w.g. Lt. P. Peters

(
Noot van Somer. Deze luitenant Peters heeft m.i. maar een zeer slecht verhoor afgenomen. Het lijkt nergens naar en Haubrok heeft hem maar iets op zijn mouw gespeld)
(
Noot WM. Ook hier heeft Somer blijkbaar geen idee wie Lt. Peters is, wat hij gedaan had en wat zijn relatie tot "Hans"
geweest was
).





Jos Adriaanse, geb. 9-6-1919 te Woensdrecht.
Bijnaam Sjef Boogers. Landde op 28-1-1944 samen met de telegrafist Harm Steen bij Woensdrecht. Hij zond voor R.O. R.V.V. en O.D. werkte nauw samen met agent Anton of Andries Ausems; op 14-7-1944 in Hoeven gearresteerd en op 8-8-1944 in Vught gefusilleerd.

Anton of Andries Ausems
Agent uit Zaandam. Ging op het eind van 1943 voor de R.D. naar Engeland. Landde in februari 1944 en liep bij Hein Op te Velde de SIPO in handen. Hij werd voor onschuldig aangezien. Hij werkte in Zuid-Nederland met de telegrafist Kors, Weering en Adriaanse samen.

Van Alebeek, alias Van der Bosch
Landde in november 1943 samen met Rudi Schreinemachers bij Malden als telegrafist voor Rudi. Zijn zendapparatuur ging verloren. Leefde legaal bij zijn broer in Amsterdam, waar hij in december 1944 werd gearresteerd. Daarna in de gevangenis in Scheveningen.

Hans Blankenburg, geb. 25-11-1920 te Batavia.
Student, adres Gasthuislaan 43 te Delft. Schuilnaam Rietveld en Leo. Op 10-9-1944 in Arnhem gearresteerd en "auf der Flucht erschossen". Hij had telegrammen van de R.V.V. en de R.D. bij zich.
(
Noot van Somer. Bij Blankenburg heeft Haubrock vermeld, dat hij B.I. agent is. Hij is hier in de war. Wij hadden geen agent van die naam).



                                                                                               - 10 -



De Bruin, alias Hamerteen
, geb. 21-1-1920, slank, donker haar.
Landde op 6-61944 alleen bij Eindhoven als telegrafist voor Rudi voor de G.D.N. Kon niet zenden, aangezien hij zijn kristallen had verloren. trad op als koerier. Is vermoedelijk in bezet gebied.
(
Noot van Somer. Het gaat hier om de avontuurlijke Brandjes, die alles op zijn eigen houtje deed. Hij was bestemd als telegrafist voor Ir. Tromp, maar kon niet wennen en nam de benen. Bij de bevrijding van Zuid-Nederland was hij natuurlijk werkeloos)

Mario Bruning, alias De Vries
Slank, grote neus, sluik haar, landde eind november 1943. Werkzaam op pilotenlijn. Woonde vroeger in Zwitserland. geen nadere bijzonderheden bekend.
(
Noot van Somer. Door Haubrok ten onrechte vermeld als B.I. agent)

De Bruin, schuilnaam, geb. 23-1-1918.
Zwart haar, donker Inisch type. Moet op 6-1-1944 als telegrafist in Nederland zijn ingezet. Niets van hem gehoord.

Robert de Brauw. Meester in de Rechten. Geboren 7-2-1917.
Landde op 7-8-1944 samen met telegrafist "Van der Stadt" (
Noot van Somer. Dit is Smit). Hij had zelf een spreekzender (walkie-Talkie). Smit was bestemd voor de groep De Jonge. Hij verloor zijn zendapparatuur en ging later naar de groep Albrecht, werkte in Zwolle met Fluitketel. De Brauw is op 15-10-1944 in Leiden gearresteerd. Op 8-3-1945 naar Amersfoort op transport en op transport naar Duitsland.

Jan Hendrik Diesfeldt, geb. 29-11-1918.
Ongehuwd, adres Rijswijkseweg 25 te Den Haag.
Gearresteerd op 8-9-1944. In Vught gefusilleerd. Behoorde tot de zendergroep "Barbara" van de O.D.

Jan de Blooys - alias Piet de Springer, alias Van Dorp, geb. 30-1-1925
Krachtig, fris rond gezicht, dun haar, boerentype. Landde omstreeks juni 1944 als koerier. Kon niet seinen. vermoedelijk als koerier voor de N.B.S. in Utrecht of Gelderland.
(
Noot van Somer. Hier houdt Haubrok zich weer van de domme, want hij weet natuurlijk drommels goed, dat De Blooys bij een poging te ontvluchten is doodgeschoten)

Mr. F. Th. Dijckmeester. In Engeland Rogers.
Lang 1.80 M Studeerde in Leiden, vader was burgemeester in Zutphen. Deze is in het concentratiekamp gestorven.
Op 6-6-1944 bij Tricht geland met "van Veen", "Hein", "Kikkerdril". Kwam met Walkie-Talkie voor De Brauw, van wie hij vriend was.

Fopkonijn = Buunk. Zie onder "Klein" Joop.

Bram Grisnigt
Student, geboren 26-1-1923 te Rotterdam, adres Kerklaan 13, Zeist. 
Seinde voor O.D. Tonnet in de groep Barbara. landde op 6-11-1943; op 2-2-1944 in Amsterdam gearresteerd. Naar concentratiekamp in Duitsland.

Hein, zie onder "van Veen" en Kikkerdril.

Hoekman, alias Frans Post.
Landde op 5-11-1943 met de telegrafist Diesfeldt. Werd bij Escharen neergeschoten toen hij de bagage van de op 6-11-1943 gelande Grisnigt wilde afhalen.

Hamerteen, zie bij "De Bruin".

Frederik Jan Hoogewooning. 3e stuurman, geboren op 29-1-1923.
Ongehuwd, adres Heemstede, Raydonplein 10. In Engeland Piet Groeneveld, in Nederland "Lammers". Seinplan "Magnus" en "Clement II". Landde op 28-12-1944 met container bij Alphen in Utrecht. telegrafist voor "Albrecht", werkte in Utrecht. Op 22-2-1945 in Utrecht gearresteerd. Op 8-3-1945 in Amersfoort gefusilleerd.


                                                                                                - 11 -


George Frans Hooijer
, alias Mertens, geboren 29-6-1924 te Apeldoorn, Deventerweg 61.
Landde op 6-7-1944 als telegrafist voor groep "Kees". Kwam samen met "Klein" (
Noot van Somer. Dit is Buunk). Op 11-2-1944 in Amsterdam gearresteerd. Op 8-3-1945 als gijzelaar gefusilleerd.

Hendrik de Jonge, geb. 28-12-1916, ongehuwd aliassen "Van Vliet" en "Heere-Heere".
Landde midden 1943 in Nederland.
(
Noot van Somer. Dit is foutief, De Jonge landde 11-3-1944 bij Assen. Werd op de grens van Spanje bij de Preneeën, toen hij naar Engeland wilde terugkeren. Niet bekend of hij gefusillerd is of in concentratiekamp zit)

Joop Buunk, alias "Klein" en "Fopkonijn".
Landde ongeveer in augustus 1944 samen met de gearresteerde Hooijer. Werd in februari 1945 achter de IJssel gearresteerd. Nadere bijzonderheden onbekend.
(
Noot van Somer. Hier is het geheugen van Haubrock weer eens zoek. Buunk werd n.l. op 4 april 1945 gefisillerd en dat wist Haubrock natturlijk drommels goed). (Noot WM. Waarom zou Haubrock dit moeten weten?)

Kikkerdril, zie "Van Veen".

Hendrik Letteboer.
Kwam met "Heintje I", identiek met Van Borssum-Buisman en was diens telegrafist. Werd op 3-2-1944 te Amsterdam gearresteerd. Is in concentratiekamp in Duitsland

Jacques van Loon, alias "Kors", geboren 27-1-1925 Donker kroeshaar.
Landde in februari 1944 samen met "Anton" of "Andries" Ausems. Bij Zaandam voor de R.D. werkte in Brabant.

Herman Leus, alias Harry, geboren 18-12-1917. Ongehuwd, Rembrandtstraat 77 te Bergen op Zoom. In Engeland "Weerink" genaamd.
Landde op 9-4-1944 samen met telegrafist "Frans" of "Meier" bij Bergen op Zoom. (
Noot van Somer. Dit is agent Faber). Werkte voor R.D. en R.V.V. en "St. Jude". Op 13-12-1944 bij Ermelo gearresteerd. Verblijf onbekend.
(
Noot van Somer. Haubrok's geheugen werkt weer slecht. Leus werd n.l. op 8-3-1945 gefusilleerd. Ook als represaille voor de aanslag op Rauter. Merkwaardig dat onze vriend Haubrock dergelijke dingen niet weet).

Jan Faber, alias Frans Meier, geb. 28-1-1925, zwart haar, hoornen bril.
Landde op 9-4-1944 samen met Leus, bestemd voor de R.V.V. Nadere bijzonderheden niet bekend.

Meertens, zie onder Hooyer.

Mans, alias Jo Burns of Vuurtoren.
Landde in augustus 1944 met telegrafist Sutherland. Had bijzondere opdracht. Is in begin november 1944 in Groningen gearresteerd. Beloofde ons medewerking en noemde naam van zijn telegrafist. Hij benutte een gelegheid om te vluchten. (
Noot van Somer. Mans heeft aan de S.D. de verblijfplaats van Sutherland verraden, die gearresteerd werd en zwaar gedesillusioneerd in een concentratiekamp terecht kwam. waaruit hij, welliswaar met vele lichamelijke aandoeningen na de oorlog levend terug kwam).

Mettevier Meyer, geboren 6-7-194 te 's Gravenhage, wonende Lijsterlaan 16 te Eindhoven.

Leo?
Het kan zijn, dat het hier gaat om "Leo", die volgens 2e Luitenant Van der Stok hier was.
(
Noot van Somer. Hoewel Van der Stok hier dus zijn mond voorbij praat en mededelingen doet welke hij niet mocht geven, kan het zijn dat hij de Gestapo toch misleidt, want Mettevier Meyer, die geen agent was en bij groep "Packard" hoorde, was niet identiek met Leo. Dit was een alias voor d' Aulnis).
Hij was onderweg naar Eindhoven in het begin van september 1944 en is daar niet aangekomen. Hij werd op 6-9-1944 bij Grave, bij de brug over het Wilhelminakanaal op de vlucht neergeschoten. Zijn koffer met zender Mk 7 10116 in beslag genomen.


                                                                            - 12 -

Johan Paul van der Stok
, adelborst, geb. 21-3-19.. te Balikpapan. Alias "Hans"
(
Noot Somer. Haubrock geeft hier de voorletters van de btrokkenen verkeerd op. Hij heette namelijk Hans, welke Haubrock als alias opgeeft).
Code en foto expert. Kwam samen met Webster en behoorde met zijn telegrafist en Grisnigt en Letteboer bij de zendgroep "Barbara" tot de O.D. Is op 2-2-1944 in Amsterdam gearresteerd en daarna naar het concentratiekamp overgebracht, samen met zijn broer Felix Paul van der Stok, reserve officier, geboren 21-8-1913 te Soerabaja. Deze was gehuwd en fingeerde als koerier.


Jacob Smit
. Geboren 14-8-1911 te Amsterdam, telegrafist. Adres Van Mussenbroekstraat 106 te 's Gravenhage. Zond voor de grope "Spijker" en "Leo", in feite Mettevier Meyer. Werd op 30-11-1944 in Delft gepakt en is op 8-7-1945 in concentratiekamp overleden.
Zijn voorgangers zijn: 1) Kerkhof, gearresteerd. 2) Witte in Den Haag, 3) Dubois, in Utrecht, voortvluchtig. 4) Ada van Rossum.
(
Noot Somer. Zie voor deze mensen het verslag van de Pachard groep).

Spatjes, schuilnaam. Geboren 27-1-1925, vol gezicht, zwart haar, officier uit Limburg.
Moet omstreeks november 1944 als telegrafist zijn ingezet in Nederland. Nadere bijzonderheden niet bekend.
(
Noot Somer. Het is niet duidelijk wie hier bedoeld wordt. B.I. heeft in november 1944 geen agenten ingezet. Bovendien lijkt mij een leeftijd van 19 jaar voor een officier erg jeugdig. Vermoedelijk is hier sprake van een B.B.O. agent).

Van der Zande. Zie onder Dijckmeester.

M.A. Sutherland, geboren 3-10-1917 te Breda, adres Baronielaan 282a te Breda.
In Engeland heette hij Nieuwenhuizen, ongehuwd. Aliassen: Lichtschip, Dirk, St-Simon.
Op 4-8-1944 samen met Mans (Vuurtoren) gedropt. Zond voor groep Albracht in Utrecht, waar hij op 16-11-1944 werd gearresteerd en op 8-3-1945 naar een concentratiekamp werd overgebracht.

Rudi Schreinemachers. Ingenieur bij Philips. Ging voor de G.D.N. naar Engeland.
Landde in november 1944 bij Malden met zijn telegrafist Van Alebeek, alias Jos van der Bosch. Ging later naar Engeland terug, terwijl Van Alebeek werd gearresteerd.

Harm Steen, marechaussee-beambte.
(
Noot Somer. Dit is niet juist Steen was eerste luitenant der Infanterie).
Landde eind januari 1944 met Adiaanse bij Zaandam.
(
Noot Somer. Dit is foutief. Ze landden bij Princenhage)
Liepen beiden bij Hein op te velde te Zaandam aan. Kwam voor R.D. en R.V.V. In het begin van februari 1944 te Zaandam gearresteerd.
(
Noot Somer. het geheugen van Haubrock is weer op de loop. Hij weet schijnbaar niet dat zowel Steen als Adriaanse in Vught zijn gefusilleerd).

Van der Stad, schuilnaam voor Smid. "Fluitketel". Donker blond haar, "Himmelfahrtsnase"
(
Noot van Somer. Ik was mij er niet van bewust dat Smid een "hemelvaartsneus" had. Wat betekend dat overigens? Kan de deliquent daar zelf uitleg van geven?)
Landde op 7-8-1944 samen met agent De Brauw bij Utrecht. Heeft zijn zender verloren. Was bestemd voor "Gruppe De Jong.
(
Noot Somer. Hier zal De Jonge zijn bedoeld, dus de Albrecht groep).
Hij ging echter naar Zwolle voor de groep Albrecht. Tot 11-11-1944 niet gewerkt.


                                                                            - 13 -


Strachau
, ten rechte Verhage uit Harderwijk

Piet de Springer
, zie onder Van Dorp.

Veldkamp, schuilnaam. 1.60 m lang, zwart haar, student. Is vermoedelijk na oktober 1944 als telegrafist in Nederland ingezet. Hier nooit iets van hem gehoord.

Tony Visser (Wijnandus Antonius). Geboren 23-6-1917 te Heemstede. In Engeland Toni Warmer genoemd, alias "Vliegende Bierbuik", St-Vincent.
Landde op 7-5-1944 samen met agent Van der waal, alias Antonio bij Gorcum/ Haalde als telegrafist voor groep "Albrecht" meer dan 500 telegrammen. Op 20-12-1944 te Boskoop bij Van Daal opgerold. Bevindt zich nog in de gevangenis te Scheveningen.
(
Noot Somer. Hier liegt Haubrok weer bewust. Hij wist n.l. drommels goed dat Visser naar Eindhoven was om zich bij B.I. te melden, nadat Haubrok zelf in Utrecht letterlijk en figuurlijk de boot had gemist).

Van Veen, alias "Hein" en "Kikkerdril", identiek voor Mooiweer.
Landde op 6-6-1944 samen met een agent voor de O.D. bij Tricht voor groep "Albrecht". Had KCM code, werkte met Tony Visser samen. Ging in november 1944 naar Eindhoven en is vermoedelijk eind december opnieuw in Nederland geparachuteerd. Zou een zender voor Van der Stad (
Noot Somer. Dit is Smid) en nog twee telegrafisten voor "Albrecht " meenemen.
(
Noot Somer. Dit is foutief. Hij kwam met Hoogewoning)

Verhage, uit Harderwijk. In Engeland "Strachau".
Landde eind 1943 als fotograaf. Heb nooirt iets van hem gehoord.

Martin W. van der Waal, geboren 3-8-1918, gehuwd. Aliassen "Veldkamp"en "Antonio".
Kwam op 7-7-1944 samen met de Albrecht telegrafist Tony Visser. Had telefonie apparaat bij zich. Werd drie dagen na zijn landing in de trein gearresteerd. Nam gif pil in, welke niet werkte. Is in concentratiekamp in Duitsland.
(
Noot Somer. Van der Waal is op 27 april 1945 in Sandborstel vlak voor de bevrijding helaas overleden).

Michael Webster. Brit, luitenant.
(
Noot Somer. Webster is identiek met Wiedemann) Alias "Jaap", geboren 18-9-1915 te Londen, gehuwd.
Had het "Lancing" plan op Londen. Kwam als organisator voor spionagegroep "Luctor et Emergo", later "Fiat Libertas".
Landde op 20-9-1943 met fotospecialist Hans van der Stok. Op 18-7-1944 te Amsterdam gearresteerd en naar concentratiekamp in Duitsland. Koerierster van hem was Rietje Visser, Stadhouderskade 101.


Vragen welke aan Haubrock werden gesteld:

1. Op welke wijze is de penetratie van de organisatie "Luctor et Emergo", alias "Fiat Libertas" oorspronkelijk begonnen.
2. Op welke wijze wet Jet Roosenburg, alias Jet Govers te Brussel gearresteerd?
3. Wie heeft uit Amersfoort de heer R. Gerbrandste Leiden opgebeld om te vragen waar "Adri" zich bevond?
4. Had "Annie" een zender bij zich toen zij voor de 8e maal de familie Drukker te Amersfoort bezocht? Zo ja, welke
   zender was dat?
5. Heeft "Annie" ook in Weert gewerkt, trachtende Prof. Brummans te arresteren?
6. Welke was de reden waarom Aniie regelmatig naar Brussel mocht reizen om daat haar vriendin Lillian Rasson te
   bezoeken?
(
Noot Somer. Antwoorden op bovenstaande vragen zijn voor een groot deel te vonden in de verslagen van Jet
Roozenburg en "Fiat Libertas" als mede in het verslag van Eduard Veterman. Zie ook het boekje "Keizersgracht 762"
)

                                
 
w.mugge@home.nl